Gemeenten hebben steeds minder over voor de mantelzorger

Ze doen het niet voor het geld, of voor een boekenbon of een bloemetje, maar zo’n blijk van waardering is volgens MantelzorgNL wel belangrijk voor mensen die een naaste verzorgen. “Het is ontzettend leuk als je iets krijgt”, zegt de 70-jarige mantelzorger Gon Straalen-Ter Wisscha. Maar dat ‘iets’ wordt elk jaar minder, zegt MantelzorgNL.

Sinds 2015 is de waardering van mantelzorgers een wettelijke plicht voor gemeenten. Gemeenten mogen zelf weten hoe ze die waardering uiten. Door een geldbedrag bijvoorbeeld, maar met een advertentie in de lokale krant met de tekst ‘Mantelzorgers bedankt’ voldoen gemeenten ook aan hun plicht.

Bedrag loopt terug

MantelzorgNL zocht in 2019 uit hoeveel gemeenten uitgeven aan mantelzorgers en herhaalde dat voor het jaar 2021. Uit de resultaten die maandag worden gepubliceerd blijkt dat het bedrag terugloopt. Van de 241 onderzochte gemeenten verlaagden 30 gemeenten het geldbedrag, elf kozen voor een verhoging.

Daarmee zet de trend door dat gemeenten beknibbelen op de mantelzorgwaardering. Voor 2015 ontvingen mantelzorgers nog 200 euro per jaar. In 2021 houdt nog een derde van de gemeenten vast aan een geldbedrag, dat ondertussen is gedaald naar gemiddeld 114 euro.

De helft van de gemeenten geeft mantelzorgers geen geld, maar een waardebon of cadeaupas. De gemiddelde waarde daarvan is 61 euro. De overstap van geldbedrag naar een bon gaat volgens MantelzorgNL vaak hand in hand met een bezuiniging. Er zijn ook gemeenten die een attentie uitreiken, zoals een bloemetje of een pakket met lokale producten. Ongeveer 7 procent van de gemeenten kiest daarvoor. De gemiddelde waarde van de attentie is 20 euro.

Bloemetje of iets anders

Voor mantelzorger Straalen-Ter Wisscha die voor haar 30-jarige dochter zorgt, maakt het niet eens zoveel uit wat ze krijgt, of dat nu een bloemetje is of iets anders. Het gaat haar om het gevoel van waardering. “Het is ontzettend leuk als je ineens een cadeautje krijgt. De eerste keer dat ik iets kreeg, al lang geleden, was mijn eerste gedachte: maar ik ben toch geen mantelzorger? Dat ben ik dus wel, is mij toen uitgelegd. Ik heb verschillende dingen meegemaakt. Ik ben twee keer een weekend mee geweest naar Noordwijk. Erg leuk. Maar je merkt dat er steeds minder geld beschikbaar is voor dit soort waarderingen. Nu hebben ze in Rhenen een mantelzorgmiddag. Dat hoeft voor mij niet zo nodig. Ik had aangegeven dat ik mijn attentie dan liever thuis ontvang, maar ik heb afgelopen jaar niks gekregen.”

MantelzorgNL is bang dat dat de jaarlijkse waardering voor mantelzorgers over tien jaar helemaal niet meer zal bestaan. Straalen-Ter Wisscha kan die vrees over het verdwijnen van de mantelzorgwaardering wel begrijpen, omdat ook zij ziet dat er almaar minder geld beschikbaar is voor mantelzorger.

Oproep aan gemeenteraadsleden

“Paradoxaal genoeg in een tijd dat er juist steeds meer op mantelzorgers wordt geleund,” stelt MantelzorgNL. Daarom roept de organisatie de nieuwe gemeenteraadsleden op zich in te zetten voor de mantelzorgers.

“Gezien worden als mantelzorger en serieus worden genomen in de totale zorg rondom de zorgvrager is van cruciaal belang”, zegt Liesbeth Hoogendijk, directeur van MantelzorgNL. “Kijkend naar de vergrijzing en de oplopende tekorten in de zorg kunnen gemeenten hier hun ogen niet voor blijven sluiten.”

Lees ook:

Niet de professionele zorgverlener, maar de mantelzorger is de spil van de zorg

Zorg ervoor dat aankomend zorgmedewerkers de mantelzorger behandelen als deskundige, bepleiten Rick Kwekkeboom en Yvette Wittenberg, beiden als onderzoeker verbonden aan de Hogeschool van Amsterdam.