Famke Louise op bezoek bij Diederik Gommers; België zet nog vier provincies op rood

Dit blog is afgesloten. Volg hier de updates van donderdag 1 oktober. 

Duitsland heft donderdag na ruim een ​​half jaar de algemene reiswaarschuwing vanwege de coronapandemie voor meer dan 160 landen buiten de Europese Unie op. Net als de landen van de EU en het grenscontrolevrije Schengengebied, wordt dan elk land ter wereld afzonderlijk beoordeeld.

Een reiswaarschuwing wordt alleen nog afgegeven voor landen die de afgelopen zeven dagen de grens van 50 nieuwe besmettingen per 100.000 inwoners hebben overschreden. Dat gold woensdagavond geheel of gedeeltelijk voor zo'n 130 landen.

De wereldwijde reiswaarschuwing vanwege de coronapandemie werd op 17 maart afgegeven door de minister van Buitenlandse Zaken Heiko Maas. Dat gebeurde nadat veel grenzen werden gesloten en tienduizenden Duitsers vastzaten in het buitenland. Op 15 juni werd de waarschuwing voor de meeste Europese landen al opgeheven.

Een reiswaarschuwing is geen verbod, maar zou wel een zo groot mogelijk afschrikwekkend effect moeten hebben op toeristen. Het goede voor vakantiegangers: ze kunnen een reeds geboekte reis annuleren als hun bestemming tot risicogebied wordt verklaard.

Alle horecaondernemers moeten voor zichzelf beslissen of ze het nieuwe mondkapjesadvies van het kabinet opvolgen. Dat laat brancheorganisatie Koninklijke Horeca Nederland (KHN) weten.

Premier Mark Rutte maakte woensdagmiddag bekend dat er vanaf nu een dringend advies geldt om in de publieke ruimte een mondkapje te dragen. "Vooralsnog blijft het bij een advies en laat het kabinet de keuze bij de horecaondernemers; dit is een afweging die zij zelf moeten maken", reageert KHN.

Volgens de brancheorganisatie moet de overheid goed kunnen "onderbouwen waarom mondkapjes nodig zijn en wat dit qua veiligheid oplevert". Zeker als op een gegeven moment wordt besloten om mondkapjes verplicht te stellen.

Als dat gebeurt wil de KHN wel dat daar meer vrijheden voor de horeca tegenover staan. "Zoals België en Duitsland waar bijvoorbeeld 10 personen of meer aan tafel zijn toegestaan."

De Amsterdamse afdeling van Koninklijke Horeca Nederland liet dinsdag weten wel zijn leden te adviseren het mondkapjesadvies op te volgen toen dat nog voor een beperkt aantal regio's gold.

De Spaanse regering heeft woensdag een akkoord bereikt om een gedeeltelijke lockdown op te leggen aan de hele stad Madrid, waar het coronavirus zich als een lopend vuurtje verspreidt.

"Deze overeenkomst is door een brede meerderheid goedgekeurd", zei minister van Volksgezondheid Salvador Illa. Dat gebeurde na overleg met de zeventien autonome regio's van Spanje, die verantwoordelijk zijn voor de openbare gezondheidszorg.

Spanje heeft nieuwe criteria goedgekeurd om reizen in en uit grote steden met hoge besmettingspercentages van het coronavirus te beperken, vooral in Madrid en het grootstedelijk gebied, voegde Illa eraan toe.

De nieuwe beperkingen, die de komende dagen in werking treden, zijn van toepassing op gemeenten met meer dan 100.000 inwoners.

Voor heel Nederland geldt vanaf nu een dringend advies om in de publieke binnenruimte een mondkapje te dragen. Dat zei premier Mark Rutte in debat met de Tweede Kamer. Lees hier meer over het debat en de aangekondigde maatregelen.

Koersdirecteur Leo van Vliet had het zwaar, toen hij bij de NOS op televisie de moeilijke boodschap bracht: de Amstel Gold Race van dit jaar, gepland voor 10 oktober, gaat dit jaar niet door. Het is voor de organisatie niet mogelijk om aan de verscherpte maatregelen tegen het coronavirus te voldoen. Lees hier meer over de afwegingen en waarom het zo'n bittere pil is voor de organisatie.

Actiegroep 'Ik wil weer naar school' roept studenten van buiten Amsterdam op om niet naar de demonstratie in Amsterdam te komen vrijdag. De oproep volgt na de aangescherpte coronamaatregelen die maandag door het kabinet zijn bekendgemaakt.

Volgens studentenvakbond LSVb worden maatregelen getroffen om het protest, dat aandacht vraagt voor meer fysiek onderwijs, zo veilig mogelijk te laten verlopen. "Om de veiligheidsmaatregelen te kunnen handhaven, benadrukt de organisatie daarom dat het van groot belang is dat deelnemers op de aangewezen stippen blijven staan om de anderhalve meter in acht te kunnen houden. Ook wordt met klem opgeroepen een mondkapje te dragen."

De organisatie van het studentenprotest kreeg de afgelopen dagen veel bijval van studenten door het hele land. Bij de demonstratie op het Museumplein worden volgens de LSVb "enkele honderden" studenten verwacht.

Volgens een Duits onderzoek is er mogelijk verband tussen een Neanderthaler-gen en ernstige coronaklachten. Mensen met een bepaald gen zouden drie keer zoveel kans hebben om aan de beademing te komen, als zij besmet zijn met het coronavirus. Dat zeggen onderzoeker Hugo Zeberg en zijn collega's van het Max Planck Instituut voor evolutionaire antropologie in Leipzig.

Het onderzoek is verschenen in wetenschappelijk tijdschrift Nature. Behalve de bekende risicofactoren, zoals leeftijd en onderliggende ziektes, werd deze zomer al ontdekt dat chromosoom 3 mogelijk ook een oorzaak is van een zwaar ziekteverloop. Zeberg heeft dit gencluster geanalyseerd en vergeleken met de samenstelling van de genen van Neanderthalers. De Neanderthaler is een uitgestorven menssoort, die tienduizenden jaren geleden leefde.

De onderzoekers gebruikten het DNA van een 50.000 jaar oude Neanderthaler uit Kroatië. "Het blijkt dat de moderne mens deze genvariant van de Neanderthalers erfde toen ze zich zo'n 60.000 jaar geleden met elkaar vermengden", zegt Zeberg. Dit gen komt vooral voor bij mensen in Zuid-Azië. In Europa heeft ongeveer een op de zes mensen het. In Afrika en Oost-Azië komt het daarentegen nauwelijks voor.

Waarom mensen met dit gen meer risico lopen, is nog onduidelijk.

De economie van Saudi-Arabië is in het tweede kwartaal behoorlijk gekrompen door de lagere olieprijzen en de negatieve gevolgen van de coronapandemie. De werkloosheid steeg naar een recordniveau, aldus cijfers van het Saudische statistiekbureau.

De economie kromp met 7 procent in vergelijking met een jaar eerder. De omvangrijke olie-industrie van Saudi-Arabië stond onder druk door de gedaalde olieprijzen, terwijl de rest van de economie met bijvoorbeeld detailhandel, toerisme en horeca hard werd getroffen door de lockdownmaatregelen tegen de uitbraak van het coronavirus.

De werkloosheid in Saudi-Arabië bedroeg 15,4 procent. Dat is het hoogste niveau sinds het begin van de metingen. Vooral onder jongere Saudi's is de werkloosheid zeer hoog.

Mondkapjes worden voorlopig niet verplicht gesteld op universiteiten, maakte de universiteitenkoepel VSNU bekend. "Wel kan het zijn dat een universiteit in overleg met de veiligheidsregio het gebruik van mondkapjes dringend adviseert, bijvoorbeeld bij verplaatsingen in de gebouwen", meldt de Vereniging van Universiteiten. In universitair medische centra andere regels kunnen gelden.

"Universiteiten wachten het OMT-advies en regeringsbesluit over mondkapjes af en zullen het landelijke of regionale beleid ten aanzien van mondkapjes volgen", aldus de VSNU. De Vereniging Hogescholen laat weten geen aanbeveling aan haar leden te doen over het wel of niet dragen van mondkapjes in de onderwijsgebouwen.

De gemeente Rotterdam voorziet forse financiële tegenvallers als gevolg van de coronacrisis. Investeringen met gelden uit onder meer de verkoop van het belang in energiebedrijf Eneco moeten de stad de crisis uit helpen, zo staat te lezen in de woensdag gepresenteerde begroting voor 2021.

Het coronavirus kost Rotterdam in 2020 53,1 miljoen euro en in 2021 nu al 38,1 miljoen euro. Dit komt voor het grootste deel door een toename van het aantal Rotterdammers in de bijstand. "De economie en arbeidsmarkt van onze regio en stad worden hard geraakt met een verwachte krimp van de economie van 6,4 procent in 2020 en een verwacht werkloosheidspercentage van 8,8 procent. Achter deze harde getallen gaan zorgen van Rotterdammers schuil", zo schrijft het college.

Om Rotterdam sterker uit de crisis te krijgen wil het stadsbestuur geld steken in onder meer de stimulering van de economie, door bijvoorbeeld het bouwen van nieuwe woningen, armoedebestrijding en het omscholen van werkzoekenden. Hiervoor worden reserves aangesproken en ook zet de gemeente voor de investeringen geld in dat afkomstig is uit de verkoopopbrengsten van het belang in Eneco. Zo wordt onder meer de noodsteun aan Diergaarde Blijdorp en Ahoy uit dit potje betaald.

Het kabinet moet de versoberingen van het derde steunpakket terugdraaien. Nu de coronamaatregelen zijn aangescherpt, is het noodzakelijk om de steun voor ondernemers juist uit te breiden om een slagveld aan reorganisaties en faillissementen te voorkomen. Deze oproep doen vakbonden FNV en CNV woensdag in De Telegraaf.

In het derde steunpakket, dat donderdag ingaat, wordt onder meer de looncompensatie voor bedrijven verlaagd. Ook wordt de ontslagboete geschrapt die er nog was voor werkgevers die zonder overleg met vakbonden gaan reorganiseren. Verder biedt het derde pakket expliciet ruimte voor loonoffers van het personeel. De bonden vrezen een versnelling van ontslagen en reorganisaties.

Ook werkgeversorganisaties VNO-NCW en MKB-Nederland willen dat het steunpakket aangepast wordt. "Ondernemers in verschillende sectoren krijgen door de nieuwe maatregelen opnieuw een klap", aldus de organisaties.

FNV wil dat mensen die op of rond het minimum leven gratis mondkapjes krijgen. Die oproep doet de vakbond in een brief aan de Nederlandse gemeenten.

"De mensen met de kleinste portemonnees hebben het al extra zwaar door corona en kunnen de kosten voor die mondkapjes er niet bij hebben", zegt Maureen van der Pligt, bestuurder van FNV Uitkeringsgerechtigden. "Helemaal niet nu je in sommige steden en regio's het dringende advies krijgt om een mondkapje te dragen en winkels je mogen weigeren als je dat niet doet."

De vakbond vraagt gemeenten om de mondkapjes te betalen vanuit de bijzondere bijstand of met een algemene tijdelijke maatregel. "Schenk alle minima desnoods vijf stoffen, wasbare mondkapjes, zoals ze bijvoorbeeld al doen in Rotterdam. Dat zou heel veel mensen wat lucht geven", aldus Van der Pligt. Sinds 1 juni geldt al een mondkapjesplicht in het openbaar vervoer.

Het aantal mensen dat in België is overleden als gevolg van het coronavirus staat op 10.001. Gezondheidsinstituut Sciensano heeft dat gemeld.

In België zijn 117.115 besmettingen vastgesteld. Gemiddeld kwamen er afgelopen week dagelijks 1550 bij. Het aantal ziekenhuisopnames per dag ligt op 67. Er liggen 716 coronapatiënten in het ziekenhuis, van wie 150 op de intensive care.

Bouwconcern BAM gaat vanwege de coronacrisis waarschijnlijk honderden banen schrappen. Het bedrijf heeft een grote reorganisatie aangekondigd, maar gaat nog in overleg met ondernemingsraden en vakbonden over het precieze aantal arbeidsplaatsen.

In totaal telt BAM ongeveer 18.000 medewerkers. Het Nederlandse bedrijf is in meerdere landen actief. BAM verwacht dat dit programma zal zorgen voor kostenbesparingen van 100 miljoen euro per jaar.

Werkzoekende Rotterdammers kunnen ook volgend jaar bij de gemeente Rotterdam een voucher aanvragen om zich te laten omscholen. Het college van burgemeester en wethouders trekt hier 14 miljoen euro voor uit.

Het zogeheten Rotterdams Scholingsfonds loopt sinds begin van september, maar krijgt ook in 2021 een vervolg, zo maakte de gemeente Rotterdam woensdag bekend. De eerste driehonderd scholingsvouchers zijn bestemd voor jongeren die dit jaar hun mbo-diploma hebben behaald voor een beroep waarin er vanwege het coronavirus weinig werk is, voor werkzoekenden van wie de WW binnenkort afloopt, en voor mensen met een bijstandsuitkering.

"Het is voor veel mensen onzeker of ze hun baan kunnen behouden en veel mensen zijn helaas al werkloos geworden door corona", aldus wethouder Richard Moti (werk en inkomen). "We zien tegelijkertijd dat er in sectoren als de zorg, techniek of het onderwijs nog altijd veel vraag is naar medewerkers. Met het Rotterdam Scholingsfonds willen we iets doen aan deze mismatch en Rotterdammers de kans bieden om zich te laten omscholen naar een kansrijk beroep. Hoe meer mensen zich om-, her- of bijscholen naar werk in een kansrijke sector, hoe minder mensen een uitkering nodig hebben."

Tot nu toe hebben 156 werkzoekenden aangegeven gebruik te willen maken van de scholingsvoucher. Het Rotterdams college besteedt 14 miljoen euro afkomstig uit de verkoop van Eneco-aandelen aan het fonds en verwacht dat het rijk, UWV en sociale partners hetzelfde bedrag inleggen. Hiervoor moeten minstens 10.000 Rotterdammers een voucher met een maximum van 2500 euro en geldig voor een opleiding tot en met mbo 4-niveau kunnen aanvragen om hen op te leiden voor ander werk.

De overheid moet tijdens de tweede coronagolf de meest kwetsbare mensen niet uit het oog verliezen bij de hulpverlening en de ontwikkeling van steunmaatregelen. Die oproep doet het Rode Kruis.

De hulporganisatie is bezorgd over de situatie van kwetsbare mensen in Nederland tijdens de tweede golf. Volgens de organisatie hebben steeds meer mensen hulp nodig door de crisis. "Niet iedereen die zijn baan verliest of tijdelijk niet kan werken, heeft nu recht op overheidssteun. Een deel van hen, zoals seizoenarbeiders en schoonmakers die informeel werk doen, komt zonder inkomen al snel in ernstige omstandigheden terecht." Informeel werk is werk dat niet staat geregistreerd bij de Belastingdienst.

Zo zouden er steeds meer mensen zijn die niet genoeg te eten hebben en zijn mensen in sommige gevallen door de crisis hun huis of opvangplek kwijt. Ook lopen ze meer risico om slachtoffer te worden van mensenhandel of uitbuiting, aldus het Rode Kruis. De hulporganisatie verwacht dat de groep mensen die in hun levensonderhoud worden bedreigd, steeds groter wordt. "Bovendien is deze groep niet altijd zichtbaar, wat de situatie nog verder bemoeilijkt", zegt directeur Marieke van Schaik van het Rode Kruis.

Het Rode Kruis stipt verder aan dat het voor dak- en thuisloze mensen niet mogelijk is om in zelfisolatie te gaan bij klachten. "Het is belangrijk in de komende periode voldoende en veilige opvang voor hen te garanderen, mede gezien de capaciteitstekorten in de maatschappelijke opvang de afgelopen jaren."

Voor mensen zonder geldige verblijfsdocumenten is de drempel om zich te laten testen op corona volgens de organisatie daarnaast hoog. Arbeidsmigranten laten zich vaak niet testen uit angst hun baan en onderdak te verliezen als zij tijdelijk in quarantaine moeten, geeft het Rode Kruis aan. "Tegelijkertijd voldoen hun werkomstandigheden niet altijd aan de basismaatregelen." Volgens het Rode Kruis moeten teststraten toegankelijker worden gemaakt, bijvoorbeeld door betere informatie te verschaffen in verschillende talen en mensen te vervoeren naar een teststraat.

Ook voor mensen met een beperkt sociaal netwerk, bestaande psychische problemen of afhankelijkheid van mantelzorg is de impact van de coronacrisis extra groot, geeft het Rode Kruis aan. De organisatie roept Nederlanders op extra te letten op de kwetsbaren in hun omgeving. "Deze groep gaat het in de wintermaanden die voor ons liggen alleen maar moeilijker krijgen," aldus Van Schaik.

De resultaten van een eerste veiligheidsproef met een potentieel coronavaccin van de Amerikaanse farmaceut Moderna lijken veelbelovend. De oudere proefpersonen die het vaccin kregen toegediend, maakten ongeveer net zoveel antilichamen aan als jongvolwassenen. Volgens onderzoekers zijn de bijwerkingen vergelijkbaar met die van een griepprik.

De studie is gepubliceerd in het gezaghebbende vaktijdschrift New England Journal of Medicine. Dat het potentiële vaccin positieve effecten lijkt te hebben voor ouderen, bij uitstek een kwetsbare groep, is volgens een van de onderzoekers een belangrijke vondst omdat het immuunsysteem van senioren vaak verzwakt is.

De proef volgde op een eerste veiligheidsproef waarin het potentiële vaccin werd uitgeprobeerd op proefpersonen tussen de 18 en 55 jaar. In de vervolgproef werd het vaccin toegediend aan veertig volwassenen in de leeftijdsgroepen 56 tot 70 en 71 en ouder.

Ouderen die twee dosissen van 100 microgram kreeg met 28 dagen ertussen, vertoonden een immuunreactie vergelijkbaar met die van jongvolwassenen. Moderna is al bezig een hogere dosering te testen in een fase 3-proef, de laatste fase voordat er goedkeuring wordt aangevraagd.

De bijwerkingen, waaronder hoofdpijn, vermoeidheid, pijn in het lichaam, rillingen en pijn op de injectieplek werden ervaren van mild tot matig. In minstens twee gevallen vertoonden proefpersonen ernstige bijwerkingen.

De etappekoers BinckBank Tour gaat door, maar niet op Nederlands grondgebied. Dat meldt de organisatie nadat de de burgemeesters van de drie Nederlandse gemeenten Sittard-Geleen, Terneuzen en Vlissingen een streep hadden gezet door de wielerwedstrijd in Nederland. Dat betekent dat er voor de wielrenners woensdag in plaats van de tijdrit een rustdag is.

De organisatie van de etappekoers, die normaal door België en Nederland gaat, is op zoek naar alternatieven voor de ritten van donderdag en vrijdag. De start van de etappe van donderdag stond gepland in Philippine, in de gemeente Terneuzen in Zeeuws-Vlaanderen, de aankomst ligt in Vlaanderen. De etappe van vrijdag zou grotendeels over Nederlands grondgebied gaan met finish in Sittard-Geleen. Voor die dag kijkt de organisatie naar een alternatief. De etappe van zaterdag wordt helemaal in België verreden en gaat zeker door.

De burgemeesters van de Nederlandse gemeenten namen dinsdagavond het besluit om de ritten in Nederland te schrappen naar aanleiding van de aangepaste landelijke maatregelen vanwege het coronavirus, die op maandag 28 september zijn aangekondigd. Deze maatregelen zijn bekrachtigd in de nieuwe noodverordeningen van zowel Veiligheidsregio Zuid-Limburg als Veiligheidsregio Zeeland. Volgens de burgemeesters is het niet mogelijk om aan de aangescherpte maatregelen te voldoen. In de noodverordening staat dat er geen publiek aanwezig mag zijn bij sportwedstrijden.

De organisatie laat weten zeer teleurgesteld te zijn dat dit besluit is genomen, zeker gezien het late tijdstip.