Europees Joods Congres vraagt ‘Het verraad van Anne Frank’ uit handel te nemen

Op z’n minst zou Harper Collins het bijdrukken van The Betrayal of Anne Frank: A Cold Case Investigation moeten opschorten tot deze claims zijn bewezen, zo oordeelt het EJC. Inmiddels heeft Harper Collins Deutschland woensdag verklaard de claims van het boek door externe deskundigen te laten beoordelen alvorens tot publicatie over te gaan. De Duitse vertaling zou 22 maart verschijnen.

Het verzoek aan de directie van Harper Collins in New York om het boek uit de handel te nemen werd dinsdag verstuurd door dr. Moshe Kantor, voorzitter van het European Jewish Congress (ECJ). Deze organisatie vertegenwoordigt Joodse gemeenschappen in meer dan veertig Europese landen en zegt 2,5 miljoen Europese Joden te verenigen. Het ECJ is gevestigd in Brussel, heeft de kritiek in de Nederlandse pers opgepikt en vervolgens besloten actie te ondernemen.

Vertekening van de Holocaust

Het ECJ is verontwaardigd over de centrale these van het boek, namelijk dat de Joodse notaris Arnold van den Bergh de onderduikers in het Achterhuis zou hebben verraden. “In een tijd waarin antisemitisme, ontkenning en vertekening van de Holocaust toenemen, zou een dergelijke mogelijk opruiende claim zonder redelijke twijfel moeten worden onderbouwd en een kritische beoordeling door gekwalificeerde deskundigen hebben doorstaan voordat overwogen wordt tot publicatie over te gaan”, stelt Kantor.

De brief citeert de kritiek van hoogleraar moderne Joodse geschiedenis Bart Wallet die de argumentatie in het boek ‘buitengewoon onbevredigend’ noemt, omdat niet is aangetoond dat Van den Bergh ‘de kennis, het motief en de gelegenheid’ had om de familie Frank te verraden. De publicatie heeft gezorgd voor ‘kwaadaardige krantenkoppen’ waarin Van den Berghs Joodse afkomst wordt benadrukt en het ‘bedrieglijke verhaal wordt gepropageerd dat een van de bekendste Joodse slachtoffers van de holocaust en de schrijfster van een van de belangrijkste verslagen ervan verraden is door iemand van haar eigen groep’, zo staat verder in de brief.

‘Een kritischer houding was mogelijk geweest’

Kantor verwijst naar het besluit van de Nederlandse uitgever Ambo Anthos om eventuele volgende drukken van het boek op te schorten. Ambo Anthos zegt te zijn afgegaan op het oordeel van Harper Collins bij het besluit het boek te publiceren. Ambo Anthos maakte maandag excuses voor de onkritische manier waarop de uitgave is behandeld, maar legde de hoofdverantwoordelijkheid daarvoor bij Harper Collins omdat de wereldrechten werden gekocht door Harper Collins, daardoor bepaalden zij de inhoud.

“Als uitgever is het niet mogelijk alle details van het betoog van een team van onderzoekers en auteur op juistheid of onderbouwing te beoordelen, maar wij zijn wel verantwoordelijk voor de uitgave in het Nederlandse taalgebied. We realiseren ons dat we in een stroomversnelling terechtgekomen zijn door de internationale publicatie en dat een kritischer houding hier mogelijk was geweest”, luidde de uitleg van Ambo Anthos aan haar eigen auteurs.

Harper Collins kocht in het voorjaar van 2018 de wereldrechten voor The Betrayal van het in Nederland gevestigde literair agentschap van Marianne Schönbach. Het was een van de meest besproken deals op de London Book Fair. Het is niet bekend wat ervoor is betaald. Het agentschap van Schönbach vertegenwoordigde Proditione Media BV, de firma van projectleiders Thijs Bayens, Pieter van Twisk en Luc Gerrits. Harper Collins verkocht de rechten aan 23 landen.

Lees ook:

‘Oprechte excuses’ voor boek over verrader van Anne Frank; voorlopig geen herdruk

Na twijfel over de conclusies in Het verraad van Anne Frank, biedt uitgeverij Ambo Anthos haar excuses aan. Een bijdruk zit er nog even niet in.