Elke nacht bang voor een autobrand: ‘Wat is de lol hiervan?’

Sinds kort heeft Patrick Waijer een dure nieuwe auto. Maar daarvan genieten lukt nauwelijks. ’s Nachts gaan zijn ogen even dicht, om bij het minste of geringste geluid of een lichtflits weer open te schieten. Het geknal van de banden, de oranje gloed van het vuur. “Ik slaap slecht”, vertelt zijn partner Fran. “Onze dochter kruipt tussen ons in, ze is bang om in haar eigen bed te slapen. Wat als de brand van een auto overslaat naar de huizen vlakbij?”

Het is het gesprek van dag in deze volksbuurt in het Arnhemse Malburgen, op een steenworp afstand van het Gelredome stadion. De afgelopen weken gingen in de Paardebloemstraat liefst acht auto’s in vlammen op. Een paar dagen terug was de auto van de gepensioneerde slager Tom Verplak aan de beurt. Het maakt hem razend. “De buren belden me ’s nachts uit bed en toen ik buiten kwam schoten de tranen in mijn ogen. Mijn auto, waar ik jarenlang voor heb gewerkt en gespaard. Wat is hier de lol van? Ik ben verzekerd, maar het kost toch een hoop geld, want je krijgt de dagwaarde uitgekeerd. Daar koop je geen nieuwe auto voor.”

In Arnhem is het de laatste weken flink raak. In de stad gingen tientallen auto’s in vlammen op. Arnhem is overigens niet uniek, veel meer gemeenten hebben last van autobranden. Zo telde bijvoorbeeld Eindhoven vijf autobranden deze maand. In Culemborg werden deze maand twee auto's in brand gestoken, terwijl daar in 2018 tientallen auto’s in vlammen opgingen.

Jonge mannen die zich vervelen

De afgelopen vijf jaar is het aantal autobranden met 45 procent gestegen tot ruim 4300 claims in 2018, zegt een woordvoerder van het Verbond van Verzekeraars. Er is niet gezegd dat in alle gevallen sprake is van brandstichting. De cijfers over 2019 volgen binnenkort.

“Ik verwacht zeker geen daling”, zegt Lydia Dalhuisen van de Universiteit Utrecht, die als forensisch psycholoog promotieonderzoek deed naar brandstichters. Dalhuisen onderzocht profielen van brandstichters en wil zich ook specifiek op autobranden richten. “Bij autobranden gaat het meestal om vandalen, jonge mannen die zich vervelen.” Het is onduidelijk of er een verband is met de coronacrisis. Brandstichting kan wel een uiting zijn van onvrede of boosheid, zegt Dalhuisen. “Soms gaat het om mensen die een verlangen hebben naar vuur of aandacht. En er is waarschijnlijk sprake van kopieergedrag.”

Het vinden van de dader(s) is lastig. “Dat is inherent aan het delict: de sporen worden grondig uitgewist”, zegt Dalhuisen. De politie spreekt getuigen, houdt extra surveillances en gebruikt technische mogelijkheden zoals beveiligingscamera’s. De bewoners in Malburgen hingen zelf camera’s op. Zo zagen de buren van Verplak op de beelden dat iemand hun auto voorbijliep, terugliep, iets uit een tasje haalde en aanmaakblokjes aanstak. Ook hun auto brandde uit, maar de beelden waren niet scherp genoeg om de dader te herkennen.

Patrick Waijer parkeert zijn dure, nieuwe auto nu op het grasveld voor zijn woning in plaats van in de parkeerhavens. “Als ik hem zie bij mijn auto, reken maar dat ik het huis uit storm en hem pak.”

Beloning van 20.000 euro

Ahmed Marcouch, burgemeester van Arnhem, noemt de brandstichters ‘laf’ en de autobranden ‘een plaag voor Arnhem’. De afgelopen weken werden er vier mensen opgepakt, maar ook daarna werden er nog auto’s in brand gestoken. Het politieonderzoek loopt, maar de politie wil er niet veel over kwijt.

In Culemborg werd vorig jaar stevig ingezet op het vinden van de dader(s), er werd zelfs een beloning van 20.000 euro uitgeloofd. Of de dader is gepakt of dat de autobranden ‘vanzelf’ zijn gestopt, daarover doet de politie geen uitspraken. “Aandacht is vaak een belangrijk motief, dus alle aandacht die we eraan geven is wellicht spelen met vuur.”

Lees ook:
Oss tast in het duister over serie autobranden

Oss wordt geteisterd door incidenten, waarbij vooral de autobranden opvallen. Slecht voor de gemoedsrust, want de slachtoffers lijken willekeurig gekozen.