Gaswinning
Eerste stap gezet naar enquête over Groningse gaswinning
De voorbereidingen voor de enquêtecommissie naar de aardbevingen in Groningen gaan van start. Hoe heeft het ‘overheidsfalen van on-Nederlandse proporties’ kunnen gebeuren?
Wrang genoeg is het toepasselijk in het dossier: het duurde een stuk langer dan verwacht voordat de voorbereiding van de parlementaire enquête naar de Groningse gaswinning kon starten. Met het aanstellen van een voorzitter kan de voorbereidende commissie nu beginnen aan een onderzoeksopzet.
De commissie koos GroenLinks-Kamerlid Tom van der Lee als voorzitter en Stieneke van der Graaf (ChristenUnie) als ondervoorzitter. Van der Lee volgt als Kamerlid de gaswinning en de aardbevingsproblematiek al langer, de voltallige Kamer stemde in maart 2019 in met zijn motie om een parlementaire enquêtecommissie in te stellen.
Onbevangen
In de Kamer geldt de ongeschreven regel dat Kamerleden niet plaatsnemen in een commissie die over een onderwerp gaat uit hun portefeuille. PVV’er Roy van Aalst en SP’er Peter Kwint hadden daarom bezwaren dat Van der Lee plaatsneemt in de commissie. Uiteindelijk stemden zes leden voor de GroenLinkser, twee stemden blanco. Van der Lee legde zijn woordvoerderschap over Groningen neer: “Ik ga ervan uit dat ik op een zo onbevangen mogelijke manier kan kijken naar het formuleren van een onderzoeksopzet”.
Dat wordt de belangrijkste opdracht van de tijdelijke commissie. De Kamer heeft de commissie als taken ‘waarheidsvinding’ en het lessen trekken voor de toekomst meegegeven. Van der Lee: “Zestig jaar gaswinning heeft ons veel gebracht, maar kent ook zware schaduwkanten. De minister had het over overheidsfalen van on-Nederlandse proporties. Hoe heeft het kunnen gebeuren?” Een belangrijke vraag zal zijn waarom vorige kabinetten bleven doorgaan met het oppompen van gas, toen de Groningers al te lijden hadden onder de aardbevingen. Omdat de gaswinning zo’n lange periode beslaat, wordt het belangrijk het onderzoek goed af te kaderen.
Uitstel
Het onderzoek naar de gaswinning wordt de dertiende naoorlogse parlementaire enquête, het zwaarste onderzoeksmiddel dat de Kamer heeft. Toen de Kamer ermee instemde, was het de bedoeling dat de openbare verhoren dit jaar zouden beginnen. Nu wordt dat vermoedelijk volgend voorjaar. Het uitstel komt doordat de enquête zou starten nadat de wet voor de versterkingsoperatie voor Groningse woningen zou zijn aangenomen. Die is nog altijd niet behandeld, maar de Kamer wenst niet langer te wachten.
Het is nog onduidelijk of de commissie voor of na de Tweede Kamerverkiezingen van 17 maart zal starten. Een reden om het over de verkiezingen heen te tillen is dat leden die niet herkozen worden tijdens het onderzoek vervangen moeten worden. Van der Lee noemt als argument vóór starten voor maart, dat het vorderen van grote aantallen documenten veel tijd kost en dat dat daarom beter vroeg begonnen kan worden.
Tom Van der Lee
Ondanks de bezwaren van de PVV en SP is het niet verrassend dat GroenLinks bij Tom Van der Lee (56) uitkwam. Hij volgt als woordvoerder klimaat en economische zaken ook de gaswinning in Groningen. Hoewel hij nog maar drieënhalf jaar Kamerlid is, kent hij de dynamiek aan het Binnenhof al veel langer. Vanaf 1992 was hij actief als campagneleider en woordvoerder van GroenLinks-fractievoorzitters Paul Rosenmöller en Femke Halsema. Tussen 2009 en 2017 was hij campagnedirecteur bij Oxfam Novib. Ook zit hij in het presidium, het dagelijks bestuur van de Kamer, en hij is één van de vervangers van Kamervoorzitter Khadija Arib.
Lees ook:
De klap na de klap, díe doet Groningers pas pijn
Twee weken lang liep Trouw rond in Noordoost-Groningen en sprak met bewoners, ondernemers, makelaars, hypotheekadviseurs, onderzoekers en schade-experts. Vijf dagen later vond de beving in Westerwijtwerd plaats. Een verslag.
