Een stoet tractoren vorige week, onderweg naar Stroe.

Boerenprotesten

Een profiel van de trekker: het wapen van de boze boer

Een stoet tractoren vorige week, onderweg naar Stroe.Beeld Kees van de Veen

Actievoerende boeren laten de spierballen rollen met hun tractoren. Die worden steeds krachtiger en zijn voor veel boeren een deel van hun identiteit.

Joost van Velzen

Van alle beroepsgroepen die protesteren hebben boeren het meest indrukwekkende wapen: de trekker. Zie die maar eens tegen te houden. Dat kan alleen met een tank. Want sterk zijn ze, die machines van merken als Fendt, John Deere, New Holland, Steyr, Massey Ferguson, Deutz-Fahr of Case. En vooral zijn de landbouwvoertuigen zwaar: een modale tractor met 143 pk van bijvoorbeeld John Deere weegt ruim 6000 kilo.

“Ons krachtigste model is de 1050, die heeft 520 pk”, zegt Henk Klinkers, verkoper van Fendt tractoren in het rayon Noord- en Oost-Nederland. De aanschafprijs ervan loopt tegen de 400.000 euro.

John Deere, meer een beetje Audi, met de Fendt als Porsche.  Beeld AFP
John Deere, meer een beetje Audi, met de Fendt als Porsche.Beeld AFP

Aantal pk’s toegenomen

Sorry voor de boeren die op trekkers van andere merken rijden, maar Fendt is toch echt het neusje van de tractor-zalm, wil Klinkers maar zeggen: “Als je het vergelijkt met de automerken uit de Volkswagen-groep, dan is John Deere zeg maar een Audi en zijn wij Porsche.”

Nu is de Fendt 1050 met zijn 520 paardenkrachten natuurlijk een uitschieter, maar het vermogen van trekkers – boeren spreken meestal niet van ‘tractor’ – is door de jaren heen flink toegenomen. Voorheen had een trekker gemiddeld 120 pk, nu is dat eerder 150 pk.

Ook bij Klinkers concurrent John Deere zien ze de spierballen van hun tractoren groeien. De topmodellen uit de 8-serie hebben motoren met een cilinderinhoud van 9 liter en leveren grofweg tussen de 300 en 450 pk. Gemiddeld gaan ze al snel naar 160-170 pk, laat een woordvoerder van John Deere Nederland weten.

Trots op de trekker

Die ontwikkeling komt volgens Fendt-verkoper Klinkers voort uit de gegroeide omvang van boerenbedrijven. “Een beetje landbouwer heeft tegenwoordig tussen de 150 en 350 hectare grond, waar dat voorheen 80 hectare was. En de maanden zijn er niet langer op geworden, dus tractoren moeten sterker zijn om in dezelfde periode meer werk te kunnen verzetten.”

Het wordt daarom nog een hele klus voor fabrikanten om het boerenwagenpark te elektrificeren, verklaart de woordvoerder van John Deere. “Wij verkopen al jaren elektrische modellen en we zijn er volop mee bezig, maar je komt eerder terecht bij hybride vormen van aandrijving. Elektrisch is goed te doen voor de compacte klasse, maar niet voor zware trek-klussen. Daarvoor moet je gewoon pk’s op de grond leggen.”

Tractoren behoren tot het langzaam rijdend verkeer en mogen niet op de snelweg rijden. “Maar nood breekt wet”, zegt Klinkers, die de protesterende boeren wel begrijpt.

Boeren-ode

Dat zij hun voertuigen inzetten om actie te voeren, vindt ook Sophie Elpers niet zo gek. Wat haar als onderzoeker naar materiële cultuur aan het Meertens Instituut opvalt is dat boeren vaak filmpjes plaatsen op YouTube waarin ze opscheppen over de kracht van hun trekker. “Vaak met superlatieven. Het zijn ook machtige machines. Je zit hoog. Met die parades in die files wordt er ook een soort trots uitgedragen.” Elpers heeft het niet onderzocht maar ze kan zich voorstellen, vertelt ze, dat een trekker voor veel boeren een belangrijk aspect is van hun identiteit. “Dat zie je terug bij bijvoorbeeld de tractor-pulling wedstrijden.”

Deze Trekker Trek-races zijn wel de ultieme boerenode aan de trekker. De bedoeling is dat de deelnemers met hun opgevoerde tractor een zware kar (met daarop bijvoorbeeld een betonblok) over een afstand van 100 meter slepen. De evenementen trekken duizenden agrariërs van alle leeftijden en door de speakers klinken toepasselijke nummers als Lekker op de trekker van Mannenkoor Karrespoor. In de brullende machines zitten soms zelfs vliegtuigmotoren. Daar kan ook een tank niet tegenop.

Lees ook:

De tractor veranderde alles op het Nederlandse platteland

De transformatie van het Nederlandse platteland na de Tweede Wereldoorlog is ook in één woord te vatten. Tractor.

Wilt u iets delen met Trouw?

Tip hier onze journalisten

Op alle verhalen van Trouw rust uiteraard copyright.
Wil je tekst overnemen of een video(fragment), foto of illustratie gebruiken, mail dan naar copyright@trouw.nl.
© 2023 DPG Media B.V. - alle rechten voorbehouden