Een dag vol demonstraties voor de politie in Den Haag. ‘Stiekem het mooiste dat er is’

Zaterdag vonden twee grote demonstraties plaats in Den Haag. De hele dag zijn agenten alert, op de A12 iets scherper dan bij het boerenprotest. “Daar staan we dan, alweer samen op de weg.“

Het Zuiderpark is nog donker als de poort van het politiebureau openschuift. Drie Haagse agenten wrijven in hun koude handen, ze kunnen naar binnen. De mannen zijn vrolijk en hebben zin in deze zaterdag met twee grote demonstraties, ze verwachten tienduizenden mensen. Dit zijn de mooiste dagen, zegt de oudste agent met vernevelde adem. Als alles goed verloopt, vullen zijn collega’s snel aan.

7:00 Zuiderpark

In de vergaderruimte van het politiekantoor in het Zuiderpark hangen planten en een interactief scherm. Met kartonnen bekers koffie en hun verzwaarde vesten op tafel kijken de agenten naar een presentatie van leidinggevende Ferry Jansen. Die wijst op een plattegrond van het Zuiderpark, waar hij vanmiddag duizenden boeren en aanhangers van de FvD en PVV verwacht. Jansen staat er in bijna volledige uitrusting, leunend op zijn heup, met een hand op zijn zwarte riem. Onmiskenbaar de houding van een politieman.

“Houd je mening voor je en schuw geweld”, zegt Jansen tegen zijn agenten. Hij vertelt over de motieven van verschillende actiegroepen: “stikstof, toeslagen affaire en veel anti-overheid sentiment aan deze kant van de stad”, zegt Jansen. “Aan de andere kant: ‘Extinction Rebellion’. Die willen van van de fossiele subsidies af.”

Voordat Jansen zijn teams indeelt draagt hij zijn agenten op niet teleurgesteld te raken als een aanhouding vandaag niet tot vervolging leidt. “Daar zijn we hier niet voor, we moeten begeleiden”. Hij deelt een namenlijst rond, en knipoogt naar zijn collega Dick Goijert “Inderdaad, dit zijn de mooiste dagen.”

10:30 A12

Twee agenten uit Utrecht, ook heuphouding met hand op de riem, staan naast de tunnelbak van de A12. Ze klagen dat ze vandaag alweer ME’er zijn. Het is al de tweede keer in korte tijd. Op deze manier komen ze niet meer aan klusjes toe, zoals uitwerken van een proces verbaal, op hun eigen bureau. Het demonstratierecht is belangrijk, concluderen ze. Maar niet als wetsovertreders elders daardoor minder straf krijgen.

Dick Goijert, politieagent in Den Haag, is ondertussen van het Zuiderpark naar de A12 gefietst. Hij is de vele demonstraties gewend, zijn stad ziet er ieder jaar meer dan 2000. “Extinction Rebellion is spannend, want die houden zich niet aan de regels”, zegt Goijert terwijl in de verte de eerste klimaatdemonstranten verschijnen. “Maar het is ook geen wedstrijd van ADO Den Haag hé, ze gaan niet knokken.”

De politie is voorbereid. De afgelopen weken was er veel aandacht voor het ‘harde optreden’ tegen klimaatactivisten. Een aantal spilfiguren werden vorige maand daags voor een protest aangehouden. Uit onderzoek van Investico blijkt dat de politie persoonsgegevens van veel activisten verzamelt. Vandaag hebben agenten de randen langs de tunnelbak, die Extinction Rebellion meestal blokkeert, afgeschermd met zwart plastic. Zo kunnen omstanders geen spullen doorgeven, en ziet het publiek niks.

12:00 A12

Vanaf het Malieveld, de Utrechtse baan en uit het Haagse Bos doemen activisten op. Met duizenden tegelijkertijd lopen ze naar de ingang van de betonnen tunnel. Ze maken geen geluid, af en toe klinkt wat zang. Een zindering trekt door de agenten en demonstranten, even lijkt het asfalt elektrisch geladen. Een minuut later staan de groepen alweer stil en tegenover elkaar voor de tunnelbak. De politie laat niemand door, vandaag geen gedoe in de tunnel, zegt Goijert berustend. Liever had hij helemaal geen demonstranten. “Daar staan we dan. Alweer samen op de weg. Ik begrijp die mensen wel, maar het mag gewoon niet.”

De politie toont zich eerst ferm en waarschuwt de mensen op de weg nog voor waterkanonnen en arrestaties. Een paar minuten later laten ze het er maar bij. “Status quo”, zegt Goijert. De demonstranten picknicken en iedereen houdt zijn adem in als een orkest klassieke muziek speelt. Een enkeling schept op over de vorige keer, toen hij opgepakt was en helemaal met de bus vol arrestanten terugreed.

14:00 Zuiderpark

Aan de andere kant van Den Haag staat de politie tegenover niemand. Eerder op de dag heeft een chauffeur van een shovel een blokkade verplaatst bij het Zuiderpark en is toen met de shovel doorgereden het gras op, de bestuurder is aangehouden. Daarbij zijn twee agenten lichtgewond geraakt. Zijn shovel en wat trucks staan nu stuurloos aan de kant van het grasveld. Agenten bemoeien zich nauwelijks met de demonstranten, en fietsen rustig om het park heen.

Hier gebeurt niets wat officieel niet mag. En alles lijkt anders dan op de A12. De demonstranten hier kopen bier en hamburgers bij kraampjes. Keiharde rap dreunt over het terrein. Op dit gras dragen mensen truien waarop staat ‘media=virus’, op de A12 lezen demonstranten de krant. Hier veel korte koppies, daar lange haren en snorren. Alleen Willem Engel, die als een popster voor zijn volgers poseert, had met zijn kapsel ook bij de klimaatmars gepast. Het verschil tussen de twee groepen voelt onoverbrugbaar, zijn dit mensen op dezelfde planeet?

14:30 Zuiderpark

Vanaf het podium schreeuwt een man dat hij goed nieuws heeft. De waterkanonnen zijn onderweg, lange adempauze, richting onze vrienden van Extinction Rebellion, blert hij in de microfoon. Het publiek juicht. Dat geldt voor de rechtse kiezers vooraan op het veld, maar ook voor de aan hun klompen herkenbare boeren, meer achterop het veld. Als de man even later meldt dat de ‘blauwharige klimaatzwevers’ inmiddels volledig nat zijn, juicht het publiek opnieuw. Alleen Thierry Baudet krijgt deze middag meer handen op elkaar.

17:00 A12

De klimaatdemonstranten zijn helemaal nog niet nat, al zal het niet lang meer duren. Check nog even het laatste bericht van de gemeente Den Haag: de burgemeester besloot om vanaf 17:00 de actie op de weg bij het Malieveld te ontbinden! De politie heeft het lang aangezien, eens moet de weg leeg zijn. Na een laatste waarschuwing, en nog een, en nog een, schiet de bluswagen met waterstralen. Nevelen, noemt Goijer het, Want geen demonstrant krijgt een klap van het water, natte kleren wel. De demonstranten geven niet op, ze gaan zitten en trekken poncho’s aan. De politie blijft geduldig, te vroeg voor arrestaties.

17:45 A12

Het is tikkertje voor volwassen op drijfnat asfalt. De ME omsingelt groepjes demonstranten. Als ze opstaan lopen ze om de agenten heen, om vijf meter verder weer te gaan zitten. Tussen de schilden van zijn collega’s verzucht een Amsterdamse agent dat het wat hem betreft te lang duurt. Hij vond het een mooi protest en kijkt uit naar de foto’s op internet, maar de afsluiting is hem teveel. Hij miste zijn dinerpauze al, en nu de zon ondergaat is het koud.

18:45 A12

De kou nekt de demonstranten uiteindelijk. Tegen het donker zijn de meeste verdwenen, de politie houdt iedereen aan die niet weg gaat. In totaal 700. Een activiste wil haar lantaarnpaal nog niet verlaten. “Er zal straks iemand naar haar moeten klimmen”, zegt Goijer. Hij is blij dat er bijna op zit, en hervindt wat van zijn energie van vanochtend. “Het was een uitdaging”, zegt Goijer “Ik denk dat we het goed gedaan hebben. Gemoedelijk en eerlijk”.

Het Zuiderpark is dan al even leeg. Geen grote incidenten, de agenten zitten inmiddels bijna thuis aan het eten. Lekker warm.

Lees ook:
Politie vraagt op grote schaal gegevens op van demonstranten. ‘Het lijkt wel een politiestaat’

Gegevens van demonstranten en hun familie worden voortdurend geraadpleegd door de politie. Dat wringt met het recht op betoging, zeggen experts.

Lees ook:
Het Zuiderpark is een bonte mengeling van anti-overheidsprotest, waar uiterst-rechts dankbaar campagne voert

Een gevarieerde groep van duizenden actievoerders verzamelde zich zaterdag in het Haagse Zuiderpark. Ze protesteerden niet alleen tegen het stikstofbeleid, maar er was ook een breed anti-overheidssentiment te horen. Uiterst-rechtse partijen voerden er campagne.