Dwangarbeid op het Indonesische eiland Java door de Nederlandse kolonisator leidde in de negentiende eeuw tot aanzienlijke oversterfte onder de bevolking. Historici van de Wageningen Universiteit en de Universiteit Utrecht tonen in een maandag gepubliceerd onderzoek de samenhang aan tussen het hoge sterftecijfer en het Cultuurstelsel dat in 1830 werd ingevoerd.
Het Cultuurstelsel moest de opbrengsten uit de Nederlandse koloniën optimaliseren. Onder dit stelsel dwongen de Nederlanders de Javaanse bevolking om winstgevende producten te verbouwen zoals koffie en suiker.
Nieuwe wetten, dankzij Multatuli
Deze zware arbeid, met ondervoeding, onhygiënische omstandigheden en de verspreiding van ziektes tot gevolg, zorgde voor hoge sterftecijfers. In de hoogtijdagen van het Cultuurstelsel in 1840 overleden er op elke extra 1000 gedwongen arbeiders zo’n 30 mensen aanvullend per jaar. Ook in de jaren hierna bleef het sterftecijfer hoog. De onderzoekers concluderen dat deze cijfers nog 10 tot 30 procent hoger zouden zijn in de jaren zeventig van de negentiende eeuw als het Cultuurstelsel niet was uitgefaseerd. Mede vanwege de roman Max Havelaar van Multatuli werden in 1870 nieuwe wetten ingevoerd, waardoor de verplichte suikeraanplant afnam.
Lees ook:
Onderzoek toont aan: ook Utrecht verdiende dik aan slavernij
Utrechtse bestuurders en zakenlieden hebben in de zeventiende en achttiende eeuw grootschalig geprofiteerd van slavenhandel en slavenarbeid.
