Duizenden havenarbeiders worden gescreend op drugscriminaliteit

Rotterdamse havenbedrijven gaan duizenden medewerkers en chauffeurs specifiek laten screenen op strafbare feiten met betrekking tot drugscriminaliteit. Het gaat om een groep havenwerknemers in functies die interessant zijn voor drugssmokkelaars. Voor werknemers op cruciale posten zoals planners bij terminals wordt overwogen om een nog zwaardere AIVD-screening in te zetten om corruptie tegen te gaan.

Medewerkers met strafbare drugsfeiten op hun naam, krijgen geen toegangspas meer voor het haventerrein. De eerste groepen havenmedewerkers zijn in de loop van het jaar aan de beurt voor een screening op basis van de nieuwe haven-vog (verklaring omtrent het gedrag). “De pilot is nu net gestart in Rotterdam en de verwachting is dat tienduizenden medewerkers hiervoor in aanmerking komen”, zegt een woordvoerder van het ministerie van justitie en veiligheid.

Een deel van de havenbedrijven maakt al gebruik van een standaard-vog om medewerkers door te lichten. Nu gaat screeningsautoriteit Justis heel specifiek kijken naar zaken die relevant zijn voor drugs(smokkel). Het is de bedoeling dat medewerkers deze vog periodiek opnieuw moeten aanvragen.

Hulp van binnenuit

De Rotterdamse haven speelt een belangrijke rol in de wereldwijde cocaïnehandel. Criminelen maken gebruik van corrupte medewerkers en vrachtwagenchauffeurs om het haventerrein op te komen of containers te verplaatsen. Zogenoemde uithalers, veelal jonge mannen, gaan vervolgens het terrein op om cocaïne uit de containers te halen. Alleen al in de eerste twee maanden van dit jaar zijn al ruim tachtig van deze uithalers op en rond het haventerrein opgepakt.

“Een gat knippen in het hek is er niet meer bij, het gaat bijna altijd met hulp van binnenuit”, zegt Loes van der Wees van het Openbaar Ministerie Rotterdam. Criminelen gebruiken bijvoorbeeld chauffeurs van transportbedrijven of andere havenmedewerkers met een toegangspas om binnen te komen. In sommige gevallen zetten criminelen hen onder zware druk. “Bijvoorbeeld door te vertellen waar je dochter op school zit.”

Het ministerie onderzoekt hoe medewerkers op cruciale plekken in de haven nog extra gescreend kunnen worden. Het gaat dan bijvoorbeeld om planners die containers kunnen verplaatsen. Deze vorm van screening door de AIVD wordt ook ingezet voor medewerkers van Schiphol.

Sluitstuk op andere maatregelen

Het screenen van mensen is prioriteit voor de havenbedrijven. Onlangs maakten Nederland en België bekend te gaan samenwerken met rederijen om de drugshandel via hun havens aan te pakken. Volgens Deltalinqs, de Rotterdamse ondernemersorganisatie voor haven- en industriebedrijven, is de nieuwe screening hard nodig.

“De huidige vog is ontoereikend, terwijl de AIVD-screening juist heel complex is”, zegt directeur Bas Janssen. “Daar zit een te groot gat tussen. Met een speciale vog kun je dieper kijken naar de achtergrond van medewerkers met een vitale functie in de haven en dat ook periodiek doen.”

Het is nog onbekend hoe lang Justis terug gaat kijken in het verleden van medewerkers. De haven-vog past in de trend waarbij steeds meer werkgevers gebruik maken van een verklaring omtrent het gedrag. “Er is wel discussie in hoeverre je misstappen van iemand in het verleden moet blijven aanrekenen”, zegt onderzoeker Peter Kruize, die eerder onderzoek deed naar de vog.

Het is volgens Kruize “een vrij grof instrument”. “Het is zeker geen garantie”, zegt hij. “Wie zien dat maar een klein deel van de aanvragers wordt geweigerd. Het gaat vooral om de preventieve werking die ervan uit gaat, omdat iemand met antecedenten vaak niet eens probeert om ergens te werken waar zo’n vog wordt gevraagd.”

Lees ook:

Chauffeur Mircea (50) hielp drugsuithalers de Rotterdamse haven in, nu heeft hij spijt

Jonge uithalers die cocaïne uit containers veiligstellen zijn een onmisbare schakel in de drugshandel via de havens van Rotterdam en Antwerpen. Een wereld van ronselaars, corrupte havenarbeiders en Trojaanse containers.