Drie generaties woningzoekenden: ‘Zelfs de daklozenopvang heeft een wachtlijst voor ouders met kinderen’

Wonen is in bijna alle provincies het belangrijkste thema bij deze verkiezingen. Het tekort aan geschikte huizen is enorm, zowel in de steden als op het platteland. Drie generaties woningzoekenden aan het woord.

Marlies Jacobs (40) behield na de scheiding wel een dak boven haar hoofd, maar heeft al jaren geen eigen thuis

Na zes jaar heeft Marlies Jacobs (40) haar woonwensen dusdanig verlaagd dat ze bijna elke zelfstandige ruimte accepteert. Dus ook, zoals ze het zelf omschrijft, ‘het volledig uitgewoonde huisje in IJmuiden dat niemand wil’. Ze hoopt er een dezer dagen duidelijkheid over te krijgen. Drie bezichtigingsronden lang bij een huis in IJmuiden liet elke woningzoekende in de regio de mogelijkheid lopen. “Na al die afwijzingen was ik een keer aan de beurt. Dan kan ik de woning maar beter wel accepteren. Mijn perspectief is dat ik anders nog jaren op de wachtlijst sta.”

Met haar dochters van vijf en twaalf woont Jacobs noodgedwongen nog bij haar ex in Zandvoort. Al jaren. Het is niet alleen een rare of ongewenste, maar vooral ook een stressvolle situatie. “Er heerst veel spanning, die levert mij hoofdpijn en slapeloze nachten op. De meiden vinden het ook lastig, we hadden geen prettige scheiding. Als je uit elkaar gaat, is het goed om snel nieuwe woonruimte te vinden. Ik sta sinds 2017 ingeschreven, maar dat is in deze regio tien jaar te kort. Met als gevolg dat ik nu weliswaar een dak boven mijn hoofd heb, maar geen thuis.”

De particuliere markt is financieel een flinke brug te ver. Jacobs is aangewezen op woningstichtingen, maar komt nauwelijks in aanmerking. Urgentie? Laat haar niet lachen. “Er zijn zo veel mensen die dringend een huis nodig hebben. Ik reageer overal op, maar eigenlijk moet je vanaf je achttiende ingeschreven staan om een soort van kans te maken. Zelfs de daklozenopvang heeft een wachtlijst voor ouders met kinderen. Dat neem ik de overheid kwalijk. Er is niemand anders die voor sociale woningbouw kan zorgen.”

Zes weken geleden overwon Jacobs zichzelf en plaatste uit wanhoop een bericht op sociale media. ‘Een speld in een hooiberg’ schreef ze erbij en inderdaad leverde het niets op. “Uit schaamte heb ik dat moment lang voor me uitgeschoven. Nu moest ik openlijk erkennen dat ik anderen nodig heb om een woning te vinden. Ik kreeg wel reacties van mensen die tijdelijk hun zomerhuisje aanboden. Maar we hebben een basis nodig, in elk geval de kinderen.”

Die komt er nu wellicht in IJmuiden. Ver van de huidige school in Zandvoort, in een woning waar vele anderen voor bedankten. Maar als het doorgaat, gaan ze er met zijn drieën iets van maken. Iets eigens, Marlies Jacobs hunkert ernaar.

Joop den Ouden (80) gaat naar een kleiner huis en maakt plaats voor een jong gezin

De papierwinkel is geregeld, de dozen staan al klaar voor de verhuiswagen die over een paar weken komt. Joop den Ouden (80) uit Apeldoorn verlaat na ruim 35 jaar zijn eengezinswoning voor een kleiner huis voor senioren.

Het was alweer een paar jaar geleden dat Den Ouden had gezocht naar een andere woning. “Maar ik had weinig inschrijftijd en eindigde soms op plek driehonderd in de rij. Dat had dus geen zin.”

Tot er eind vorig jaar een brief op de deurmat viel van zijn woningcorporatie De Goede Woning. “Daarin stond met zoveel woorden of ik geen interesse had om te verhuizen, zodat mijn eengezinswoning met drie slaapkamers en een tuin vrij zou komen voor jonge mensen.”

Zijn vrouw is anderhalf jaar geleden overleden, daarvoor woonde ze al zeven jaar in een verpleeghuis. “Ik ben het dus inmiddels gewend om alleen te wonen.”

Hoewel hij zichzelf zeker niet onder druk gezet voelde, motiveerde de brief hem om een verhuizing serieus te overwegen. “Ik word er in elk geval niet jonger op. En het is natuurlijk van de zotte dat jonge mensen die zijn afgestudeerd en een gezin willen stichten te horen krijgen: ‘Voorlopig is er geen huis voor jullie, kom over tien jaar maar terug’.”

De brief die Den Ouden kreeg, is een direct gevolg van beleid van de provincie Gelderland. Via het Actieplan Wonen 2020-2025 worden maatregelen genomen om de woningnood aan te pakken. Er zijn nieuwbouwplannen, maar er wordt ook gekeken naar meer doorstroming. Zo worden via de woningcorporatie oudere huurders benaderd of zij willen verhuizen. Een wooncoach of verhuiscoach kan hen helpen bij de zoektocht naar een kleinere seniorenwoning. Daarnaast krijgt de verhuizer een verhuisbonus én voorrang op de wachtlijst.

Den Ouden besloot toch eens te kijken en reageerde op een mooie gelijkvloerse woning met twee slaapkamers, vlakbij Paleis ’t Loo. “Zo’n plek waar je voor je plezier de deur uitgaat. Ik eindigde op de tweede plek, maar nummer één had bij nader inzien toch geen belangstelling. Dus toen was het beklonken.”

Den Ouden gaat straks ChristenUnie stemmen. Hij is blij met de inzet van de provincie. “Zo maak je het aantrekkelijker voor ouderen om te verhuizen én kun je jonge mensen wat bieden. Al zagen we de problemen op de woningmarkt natuurlijk aankomen. Wat dat betreft heeft de politiek lang te weinig actie ondernomen. Ik hoop dat ze nu doorpakken.”

Michael Dijkstra (28) heeft een mooi salaris maar is aangewezen op een kamer onder de kapper voor 1133 euro per maand

Klik-klak-klik-klak. Dat is het geluid waar Michael Dijkstra (28) menig zaterdagochtend wakker van wordt. Hij woont in een appartement langs een dijk in Zaandam. Dat klinkt idyllisch, maar een verdieping hoger zit een kapsalon. De voetstappen en gesprekken met klanten dreunen nogal door, en dus is uitslapen er meestal niet bij.

Klagen doet hij niet graag. Hij weet namelijk dat er ook mensen ‘dieper in de shit’ zitten. Maar voor een bedrag van 1133 euro per maand had hij toch wel wat meer verwacht dan dit eenkamerappartement. “Het is er niet alleen gehorig, maar ook erg donker. In een lichter appartement zou ik me gezonder en prettiger voelen.”

Zijn inkomen is het probleem niet, zou je op het eerste oog zeggen. Als IT-consultant krijgt hij maandelijks bijna 2900 euro op zijn rekening gestort, en dat vindt hij zelf ook een heel mooi salaris aan het begin van zijn loopbaan. “Maar daarmee kan ik een hypotheek van 170.000 euro krijgen, en dat is te weinig om wat te kopen. En voor een huurwoning in de vrije sector moet je vaak vier keer zoveel verdienen als de huurprijs.”

En dus zit Dijkstra vast in zijn gehorige en donkere appartementje. Zijn ouders willen wel wat bijspringen, maar daar geneert hij zich een beetje voor. Bovendien zijn alleen de koophuizen vanaf 260.000 euro een echte verbetering ten opzichte van zijn huidige woonsituatie. Dat bedrag is ook met vrijgevige ouders ver uit zicht. Een partner met een eigen inkomen zou helpen, maar Dijkstra is op dit moment vrijgezel.

Dan zijn er nog de kleine, onverwachte belemmeringen die zijn huizenjacht zo frustrerend maken. Zo huurt hij momenteel een leaseauto, die hij vergoed krijgt van zijn werkgever. Maar omdat de auto wel op zijn eigen naam staat, wordt het maandelijkse huurbedrag à 250 euro afgetrokken van het hypotheekbedrag dat hij kan krijgen. “Terwijl een koopauto met dezelfde maandelijkse kosten géén probleem is. Dat vind ik vreemd.”

Moet de politiek meer doen voor mensen in zijn situatie? Zeker, vindt Dijkstra. Maar hij heeft op dit moment weinig vertrouwen in een snelle oplossing. “De VVD en het CDA komen vooral op voor mensen die al een huis bezitten, en die dus baat hebben bij een hoge huizenprijs. Maar een partij als GroenLinks houdt sterk vast aan de stikstofregels en wil niet bouwen in de buitengebieden. Dat gaat het woningtekort ook niet oplossen. Er is eigenlijk geen partij die mij vertegenwoordigt.”

Huizen bouwen en belastingvoordelen slopen: zes oplossingen voor de wooncrisis

In het debat over de wooncrisis zijn al heel wat ideeën de revue gepasseerd, maar een remedie zonder haken en ogen lijkt er niet te zijn.