De universiteit bezetten voor het klimaat: na Berlijn en Barcelona nu ook in Eindhoven en Rotterdam

De actievoerders van University Rebellion zitten in het hol van de leeuw: recht tegenover de kamer van het college van bestuur van de Technische Universiteit Eindhoven. Sinds maandag houdt een wisselende groep studenten twee kamers bezet die gebruikt worden voor bijeenkomsten. Twee van hen eisen: dat de TU/e transparanter moet worden over haar banden met bedrijven zoals Shell, en dat alle samenwerkingen met de fossiele industrie – ook die in duurzame projecten – zo snel mogelijk wordt beëindigd.

University Rebellion (UR) bestaat sinds 2020, maar trekt recent de aandacht met acties die verder gaan dan spandoeken, leuzen en het manifest dat ze twee jaar terug presenteerde. Vorige week deed de Rotterdamse tak mee met de bezetting van de hal van een gebouw van de Erasmusuniversiteit in Rotterdam. Op verzoek van het college van bestuur van de universiteit werd de actie nog dezelfde dag door politie en ME beëindigd, volgens de universiteit vanwege een ‘externe veiligheidsdreiging’. De universiteit betuigde later spijt voor dat harde ingrijpen.

Studenten sluiten aan bij Europese Occupybeweging

UR is gelieerd aan Extinction Rebellion, bekend van het bezetten van gebouwen en snelwegen. Net als die organisatie is University Rebellion niet-hiërarchisch en lokaal georganiseerd. UR is volgens de eigen website in twaalf universiteitssteden actief. Dat de activisten nu delen van universiteitsgebouwen bezetten, komt doordat ze zich aansluiten bij de internationale campagne End Fossil Occupy. Eerder werden gebouwen van hogescholen en universiteiten bezet in onder andere Wenen, Lissabon, Berlijn, Keulen en Barcelona.

End Fossil Occupy vloeit voort uit de schoolstakingen Fridays for future, die begonnen bij de Zweedse activiste Greta Thunberg. De beweging wil ‘de normale gang van zaken’ op hogescholen en universiteiten verstoren, om ‘hard en duidelijk tegen de rest van de maatschappij te roepen dat ons huis in brand staat'.

‘Universiteiten moeten klimaatramp uitroepen’

University Rebellion wil niet alleen ‘verstoren’, maar richt haar eisen ook specifiek aan de universiteiten. De beweging wil dat universiteiten in een gezamenlijke verklaring ‘de klimaat- en ecologische ramp uitroepen’, en het gebrek aan ingrijpen door de overheid veroordelen.

Samenwerken met fossiele bedrijven voor onderwijs en onderzoek is wat de actievoerders betreft uit den boze. Ook willen ze dat universiteiten democratischer bestuurd worden, zodat studenten en medewerkers meer invloed hebben op het beleid.

University Rebellion stelt zelf dat het in heel Nederland tientallen leden heeft die acties organiseren en enkele honderden studenten die zich daarbij aansluiten. Woordvoerders van de beweging willen niet met hun naam in de krant. Een van hen zegt eerder al huisbezoek te hebben gehad van de politie.

De Eindhovense universiteit bevestigt dat ze samenwerkt met de fossiele industrie. De TU/e was de afgelopen vier jaar betrokken bij 120 wetenschappelijke publicaties waar Shell ook aan meewerkte of meebetaalde. Dat is volgens een woordvoerder van de universiteit ‘minder dan 1 procent’ van alle publicaties.

Samenwerking met de fossiele bedrijven is onontkoombaar om de omslag naar duurzame energie te maken, zo stelt de universiteit in een verklaring. “Onze samenwerking met dergelijke partners is al bijna volledig verschoven naar hernieuwbare energie en de laatste projecten rond fossiele brandstoffen lopen binnenkort af.” De universiteit gaat na de kritiek van de actievoerders in haar jaarverslag ‘meer details’ opnemen over de inkomsten vanuit de industrie.

Lees ook:

Hoe de groene opstand van Extinction Rebellion begon

De leden van Extinction Rebellion overtreden expres de wet om aandacht te eisen voor de klimaatcrisis. De film Rebellion laat zien hoe de beweging begon: met trots en volharding bij de grondleggers, maar ook teleurstelling.