ReportageIJsclub
De schaatsspanning is om te snijden: gaat het hard genoeg vriezen voor natuurijs?
Lukt het of lukt het niet? De hele nacht zijn ijsmeesters in Ammerstol in touw voor dat ultieme gevoel: rondjes schaatsen op natuurijs.
Het terrein van IJsclub De Vooruitgang in het Zuid-Hollandse Ammerstol is aardedonker. De koek- en zopietent staat, nu nog, roerloos naast de asfaltbaan. Maandagavond geeft de thermometer twee graden vorst aan, misschien kan er dinsdag geschaatst worden. “De spanning begint nu te komen”, zegt voorzitter Hendrik Cornelis van Houwelingen (85). Met een ruk trekt hij de voordeur van de kantine open. Het ijs staat op de ruiten.
Tussen de vaantjes en schaatsbekers overlegt hij met vrijwilliger Arjan de Jong (30). Er kan vanavond natuurijs gemaakt worden, maar de mannen moeten nog even wachten op de andere ijsmeesters. En eerst is het tijd om te schaften.
Om ijs te maken is vijf graden vorst nodig. “Dan kan de spuitwagen rondjes blijven rijden”, zegt De Jong. “Anders vriest het water niet snel genoeg op, en moeten we na iedere rondje wachten.” Om de baan klaar te maken voor morgen moeten de mannen mogelijk de hele nacht doorrijden.
Al weken kijkt De Jong naar de eerste koude periode van de winter. “Als het kouder wordt, pak je het weerbericht er steeds vaker bij”, zegt De Jong. “De schaatsen zijn allang geslepen.”
‘Natuurijs is het mooiste wat er is’
Van Houwelingen, die zijn verhaal doet onder een vergeelde foto van Rintje Ritsma, voorziet een lange avond. Hij gaat zelf eerst nog even langs huis voor het eten. Het is stil in de kantine, wachtend op wat komen gaat. “Natuurijs is gewoon het mooiste wat er is”, zegt De Jong. “Buiten schaatsen met de wind in je gezicht, dat wil je.”
Een voor een druppelen de oudere ijsmeesters dan binnen. Er is geen twijfel meer, de lichten op de baan springen aan en zonder al te veel overleg kan de wagen gaan rijden. De Jong kijkt mee, hij is een van de weinige ‘jonge’ ijsmeesters in Nederland, het beroep krijgt steeds minder aandacht.
De tekst gaat verder onder de foto.
Vorig jaar organiseerde de KNSB daarom een cursus ijsmeesterschap en dat leverde 400 nieuwe ijsmeesters op. Ze hebben geleerd hoe je glad ijs maakt en windwakken voorkomt. Voor al die nieuwe ijsmeesters is deze week de eerste keer actie met het ‘ijsmeester-diploma op zak’. “Ik help de mannen waar ik kan”, zegt De Jong. Hij denkt te snappen waarom weinig jonge mensen hem dat na doen. “Weinig tijd hè, kinderen, werk. Iedere vereniging heeft steeds minder vrijwilligers.”
Het beton is koud gebleven
Als Van Houwelingen terug is van het eten klinkt hij opgetogen. “Ik heb het weerbericht nog eens bekeken, het gaat lukken. We maken zo anderhalve centimeter ijs.” En dat betekent dat de drieduizend leden van de vereniging dinsdag kunnen schaatsen. “De eersten staan morgenochtend al om half negen voor de deur”, zegt Van Houwelingen. “Dat weet ik zeker.”
Binnen maken vrouwelijke vrijwilligers daarom alvast een barrooster, de schaats-seizoenkaarten worden, met een luide ‘kljoenk’ gestempeld. Buiten kijkt De Jong vrolijk over de baan. “Het beton is vandaag goed koud gebleven, we kunnen er tegenaan.”
Koude nachten
Maandag, dinsdag en woensdagavond en -nacht is er in heel Nederland stevige vorst. Op sommige plaatsen wordt het min -10. Als het overdag niet te warm wordt, moet dat voldoende zijn om te kunnen schaatsen op de natuurijsbanen. Drie weken geleden werd er voor het eerst dit jaar geschaatst op de baan in Winterswijk. Na een paar uurtjes moest de baan toen weer dicht.
Nu houdt de kou langer aan, maar niet lang genoeg om op plassen en beken te schaatsen. Dus zijn alle ogen gericht op de natuurschaatsbanen. Op verschillende plekken in het land zijn ijsmeesters druk in de weer met een terugkerende winterwedstrijd. Wie mag de eerste schaatsmarathon organiseren?
In Winterswijk wil men sowieso iets bijzonders doen. De IJsvereniging wil in samenwerking met de schaatsbond het uurrecord op natuurijs een nieuw leven in blazen. Schaatser Bart Vreugdenhil krijgt dinsdag de kans om het record, dat stamt uit 1928, scherper te stellen. Mits er voldoende ijs ligt.
Lees ook:
De beste, dat was Wesly Dijs nog nooit. Wereldbekerzege op 1500 meter primeur voor schaatser
De vervlogen olympische hoop dreunt niet na voor Wesly Dijs. De schaatser boekte dit weekeinde zijn eerste wereldbekerzege. In Calgary won hij de 1500 meter.
