De gemartelde Min Min krijgt de Geuzenpenning voor zijn hulp aan de achtergebleven gevangenen van Myanmar

Onthoofdingen, in brand gestoken huizen, doodgeschoten burgers, verbrande lichamen en verkrachtingen zijn aan de orde van de dag in Myanmar na de staatsgreep van februari 2021. Opposanten van de militaire junta belanden achter de tralies, waar ze verschrikkelijke wreedheden ondergaan.

Min Min vertelt met zachte stem over de gruwelijkheden in zijn land. De kleine beminnelijke man neemt maandag namens de mensenrechtenorganisatie Assistance Association for Political Prisoners (AAPP) in Vlaardingen de Geuzenpenning in ontvangst. AAPP helpt politieke gevangenen en hun familie.

Na de staatsgreep zijn er al 16.000 burgers achter de tralies beland omdat ze voor het herstel van de democratie zijn. Myanmar kende maar tien jaar democratie tussen 2011 en 2021. Ervoor en erna leefde het land onder het dictatoriale juk van het leger dat in 1962 aan de macht kwam door een staatsgreep en in 2021 opnieuw.

Vier dagen met nauwelijks slaap

Min Min werkt nu vanuit Londen voor de mensenrechtenorganisatie waar hij al sinds 2007 bij betrokken is. Hij weet wat het is om een politieke gevangene te zijn.

“In 2000 werd ik gearresteerd door de vorige junta omdat ik als twintigjarige een studentenvakbond opzette. Ik heb vijf jaar, twee maanden en zeven dagen in de isoleercel gezeten. Het was een hele zware tijd. Bij de arrestatie werd mijn neus gebroken. Bij de ondervragingen werd ik voortdurend overal op mijn lijf geslagen. Het duurde veertien dagen lang, waarvan vier dagen met nauwelijks slaap. Ook ’s nachts ging de ondervraging en het slaan door.

“Er was iemand die vroeg of ik van motorrijden op een Harley-Davidson hield. Wie niet? Ik moest toen gaan staan met gebogen knieën alsof ik op een motor zat en mijn handen moest ik schuin omhooghouden alsof ik het stuur van een Harley vasthield. Ondertussen moest ik continu het geluid maken van een Harley-motor. In die onmogelijke houding stond ik drie uur lang en daarna begon het slaan weer. Ze wilden namen van andere leden van de studentenvakbond hebben, maar die weigerde ik te geven.

Ik mediteerde een groot deel van de dag

“Na twee weken belandde ik alleen in een cel van twee bij drie meter met een matras, een dekentje en een emmer als toilet. Ik zat daar 23 uur per dag. Een uur mocht ik me wassen buiten de cel en mijn emmer verschonen. Ik mocht niet wandelen op een binnenplaats. Ik had geen contact met andere gevangen. Dat ging zo meer dan vijf jaar door.

“Je moet overleven. Mijn moeder, die ik na vijf maanden een keer heb gezien, vroeg me het vol te houden en niet dood te gaan. Ik mediteerde een groot deel van de dag, dat hielp me om enigszins positief en happy te blijven. Ik praatte met de mieren in mijn cel en de gekko’s op de muur. Op de wanden stonden gedichten en teksten van vorige celbewoners: ‘Ik mis mijn zoon en mijn dochter. Ik weet niet of ik ze nog ooit zal zien’ en ‘We blijven vechten tot onze dood’.

“In 2005 kwam ik vrij. Maar kort daarna ben ik weer twee keer gearresteerd. Eens een politieke gevangene, altijd een politieke gevangene. Ik ben toen naar Thailand gevlucht en gaan werken voor AAPP. Fysiek ben ik er nog wel redelijk uitgekomen, maar trauma’s heb je, net als alle andere politieke gevangenen. Je hebt hulp nodig om je depressies te overwinnen.

Beurzen om naar school te gaan

“Als organisatie helpen we vrijgekomen gevangenen bij die traumaverwerking”, vertelt Min Min over zijn huidige rol. “We vragen familieleden om bij gevangenen op bezoek te gaan. Laat ze weten dat ze niet vergeten zijn en dat er van ze wordt gehouden. AAPP betaalt gezinsleden de reiskosten naar de gevangenis, geeft hun kinderen beurzen om naar school te gaan en helpt met geld zodat de achterblijvers kunnen overleven.

“Dat is hard nodig. Ik heb een vreselijke tijd gehad in de gevangenis, maar onder deze nieuwe militaire dictatuur worden politieke gevangen nog tien keer slechter behandeld. Velen worden doodgeslagen bij de ondervragingen. Ze bewerken de arrestanten met een mes en strooien dan zout in de wonden. In enkele gevallen is er zoutzuur over iemands gezicht gegooid of kreeg de gevangene zoutzuur in de mond gespoten.

“Het helpt de junta niet. Het volk in Myanmar heeft bij de vorige verkiezingen massaal gestemd voor de door het leger afgezette regering van Aung San Suu Kyi, die nu onder erbarmelijke omstandigheden weer in de cel zit. Ze is 78 jaar oud. Onder de vorige junta had ze huisarrest. We hebben tien jaar van de democratie mogen proeven en die willen we terug. Het leger kan die passie niet onderdrukken en ons nooit verslaan.”

Lees ook:

De VN veroordelen de zoveelste dodelijke aanval op een school in Myanmar.

Sinds de staatsgreep in Myanmar heeft het leger al 260 aanvallen op scholen gepleegd. Vorige week was het weer raak. Er stierven elf kinderen.