De Fryske Nasjonale Partij wil de Tweede Kamer in: ‘De grachtengordel bepaalt hoe het platteland moet denken’

Waarom wil de FNP de Tweede Kamer in?

“Het regionale geluid is in politiek Den Haag zwaar ondervertegenwoordigd. Van de 150 Tweede Kamerleden komen er maar liefst 90 uit Noord- en Zuid-Holland. Ook zie je dat er veel ongenoegen is over de landelijke politiek. Dat blijkt ook uit de opkomst van een partij als BBB. Mensen op het platteland voelen zich niet serieus genomen en vinden dat de Randstadelite en grachtengordel bepalen hoe ze moeten denken. Of dat nu over stikstof of Zwarte Piet gaat. Het opleggen van een moreel gevoel staat mensen tegen.”

Waaruit blijkt dat Haagse politici geen benul hebben wat leeft in de regio?

“Bij beleid wordt alleen gekeken of iets rendabel is. Terwijl bijvoorbeeld openbaar vervoer op het platteland per definitie niet rendabel is, maar wel erg belangrijk. Kijk naar de scholen, die in Friesland kleiner zijn, maar waarvan belangrijk is dat ze openblijven. Of neem de Lelylijn (snelle treinverbinding tussen Groningen via Heerenveen naar Amsterdam red.), waar wij tegen zijn. Wij koesteren ons landschap en de ruimte, waar Friesland om gewaardeerd wordt. Die willen we niet opofferen aan de bouw van tienduizenden woningen die met die spoorlijn gepaard gaat. Dan ga je op de Randstad lijken en beland je in dezelfde ratrace.”

U vindt dat er in de Randstad met dedain naar de Friezen wordt gekeken?

“Soms wel ja. Cultuur bestaat bij ons in Friesland ook uit optochten en we hebben het Veenhoopfestival (meerdaags festival met duizenden bezoekers red.). Ik heb de indruk dat daarop wordt neergekeken. In de Randstad schiet de kennis over regio’s tekort. In De Slimste mens, bijvoorbeeld, wist laatst een jonge journaliste niet dat Franeker een Friese stad was. Ze dacht aan een zanger of acteur.”

Stel dat de FNP in de Kamer komt, is de invloed met één zetel dan niet heel gering?

“Dat denk ik niet. Je kunt namelijk voor jou belangrijke thema’s bij andere partijen op de agenda krijgen. Dat zie je bijvoorbeeld bij de Baskische partij die in het Spaanse parlement zit en bij de Duitse SSW uit Sleeswijk-Holstein, die een zetel in de Bondsdag heeft. Door op regionale thema’s te hameren, komen die bij andere partijen ook tussen de oren. We willen trouwens niet alleen opkomen voor Fryslân, maar ons sterk maken voor regio’s in het algemeen.”

Hoe schat u uw kansen in?

“Het is afwachten. Als één regionale partij mee kan doen aan de Kamerverkiezingen, dan zijn wij het. Wij bestaan zestig jaar en zijn de grootste regionale partij van Nederland. Bij de laatste gemeenteraadsverkiezingen stemden 36.000 Friezen op ons. Wij besturen mee in de provincie en in de helft van alle Friese gemeenten. Bij de komende provinciale statenverkiezingen worden we mogelijk de grootste. We groeien en een vertegenwoordiger in de Kamer zou een boppeslach (buitenkansje, red.) voor ons zijn.”

Dat “nasjonale” is nog wel een ding.

“Ja, er is een stroming in de partij die van dat woordje af wil. Nasjonaal schrikt bepaalde mensen af, ook in Fryslân. In ons nieuwe logo is de ‘n’ iets kleiner gemaakt. Wij streven niet naar een eigen staat, dus in die zin zijn we niet nationalistisch. Nederland hoeft niet bang te zijn dat wij onafhankelijk willen worden. Misschien moeten we voor de Kamerverkiezingen wel een andere naam kiezen. Maar dat beslissen de leden. Zij beslissen over het hele plan, trouwens.”

Lees ook:

Friezen en Zeeuwen in de Kamer spreken vaak ook namens hun provincie

Het is nog niet zolang geleden dat de Kamervoorzitter sprekers corrigeerde die uitspraken deden in andere talen dan het Nederlands. In het Nederlands parlement is er immers één voertaal.

Het Fries dreigt een spreektaal te worden

De Friese taal kampt met een toenemende vernederlandsing. Friezen zelf kennen vaak de juiste woorden in hun eigen taal niet meer. Goed opgeleide docenten zijn daarom hard nodig, maar juist nu is de enige hoogleraar frisistiek verdwenen.