Dankzij groenten uit de printer is de maaltijd weer aantrekkelijk

Als huiskok Bart van Huffel voorzichtig een stukje 3D-geprinte rode biet bij Francina Geluk op de tong legt, trekt zij een vies gezicht. Ze vindt het totaal niet lekker. Dat is precies de reactie waar iedereen op hoopte. Want Geluk houdt namelijk niet van rode biet. En laat de geprinte versie van de groente daar nou precies naar smaken. Bah, hij ruikt er zelfs naar. De printer heeft uitstekend werk afgeleverd.

Er ligt vandaag eens wat anders op het bord bij de bewoners van verpleeghuis Hof van Nassau in Steenbergen. De broccoli, wortel en rode biet komen deze keer niet uit de blender, maar uit de 3D-printer. In plaats van een papje, krijgen ze herkenbaar eten voorgeschoteld. Goed voor de beleving, denkt Peter Nieuwkerk, directeur van Gastronology en bedenker van de 3D-voeding. “Je eet ook met je ogen en de neus. Het zicht doet veel. Zwarte vanillevla zou er toch heel raar uitzien?”

Industriële foodprintlijn

In een laboratorium in Bergen op Zoom werkt Nieuwkerk aan een industriële foodprintlijn. Die moet eind dit jaar klaar zijn en 2000 gram groente per minuut printen, aanzienlijk meer dan de 35 gram die de proefprinter nu produceert. “Dan kunnen we de markt gaan bedienen.” En die markt is groot. “In de startfase houden we het bij groenten en aardappel. Maar vlees of vis kan ook met deze techniek. Verder is er veel vraag naar fruit. Of een koekje voor bij de koffie. Als er bezoek komt, is er voor iedereen vaak iets lekkers. Behalve voor degene die moeilijk kan slikken, die krijgt niets. Daar kunnen we iets aan doen.”

De groenten die uit de printer komen, zijn voor 95 procent vers. Ze zijn eerst gepureerd en worden met een beetje bindmiddel geprepareerd om in 3D hun oorspronkelijke vorm terug te krijgen en te worden ingevroren. Zo ontstaat de zachte versie van – in dit geval – de wortel, rode biet en broccoli. Die, zo constateert de schrijver van dit stuk, qua smaak inderdaad heel dicht in de buurt komen van het origineel. En alle vitaminen zijn behouden.

Mevrouw De Groen vindt het ‘best lekker’

Daar schuift mevrouw De Groen aan. Haar ogen werken niet meer goed, ook de hersenen gaan ernstig achteruit. Ze is 62, zegt ze, maar vergeet er dertig jaar bij op te tellen. De bewegingen zijn traag. “Ik ben eigenlijk geen eter meer”, fluistert ze. “Het is niet meer zoals vroeger.”

De productie van de groenten zit nog in de testfase. Daarin onderzoekt Nieuwkerk hoe het eten bevalt. Hoewel mevrouw De Groen het ‘best lekker’ vindt, heeft ze toch moeite met doorslikken. Nieuwkerk denkt dat zijn vondst voor haar geen oplossing biedt. “Het eten moet voor deze mevrouw nog dunner, maar met een printer is dit het maximaal haalbare. We kunnen helaas nog niet iedereen helpen.”

Doelgroep wordt groter

Voor veel bewoners van Hof van Nassau is dit wel een uitkomst, denkt huiskok Van Huffel. “We proberen hier beleving te creëren bij het eten, maar bij een gemalen maaltijd is dat moeilijk. Pasta bolognese is een oranje bolletje, babi pangang is ook een oranje bolletje. Je ziet geen verschil, de bewoners moeten vragen wat er op hun bord ligt.” Nieuwkerk: “Veel oudere mensen eten alleen nog omdat het moet. We willen weten of geprint voedsel hun eetlust aanwakkert. Ik denk het wel. Sommige mensen reageren heel emotioneel.”

De komende jaren kan de doelgroep wel eens groter worden dan alleen mensen met slikproblemen. Nieuwkerk noemt als voorbeeld kinderen die niet graag groenten eten. “Wij kunnen met de vorm spelen om het aantrekkelijker te maken. Broccoli in de vorm van een hagedis. Of letters, zodat je je eigen naam op je bord krijgt. Groente is voor ons het gemakkelijkst om te maken. Bij een stroopwafel komt veel meer kijken. Je hebt verschillende printers nodig voor de koek en de karamel. Een stuk broccoli kan in één keer.”

Als het aan Francina Geluk ligt, krijgt ze haar eten vaker in de natuurlijke vorm. De rode biet mag bij haar dan niet zo’n succes zijn, van de wortel en de broccoli kan ze wel degelijk blij worden. “Ik heb een zware vorm van MS en kan helaas niet veel meer. Eten is voor mij altijd een mooi moment, daar geniet ik van. Dan is het ook wel leuk om het mooi op een bordje te krijgen.”

Lees ook:

Geen vegetarisch of veganistisch eten in het verpleeghuis? Ook daar is nu een meldpunt voor

Zo’n veertienduizend vegetariërs en veganisten zijn ontevreden over het voedselaanbod in verzorgingstehuizen, ziekenhuizen en revalidatiecentra. Vleesloos of plantaardig kunnen eten in de zorg is volgens hen ‘een mensenrecht’, en de overheid moet ingrijpen.