Dagvaarding Consumentenbond: Facebook moet gebruikers betalen voor privacyschending

Facebook schendt de privacy van gebruikers en daarvoor moet het bedrijf zijn gebruikers een schadevergoeding betalen. Dat stellen de Consumentenbond en de Data Privacy Stichting die de handen ineen hebben geslagen. De twee organisaties hebben Facebook gedagvaard en roepen Nederlandse gebruikers op zich aan te sluiten bij de claim tegen de socialemediagigant.

De claim komt niet helemaal als een verrassing. De Consumentenbond heeft al jaren zijn pijlen gericht op Facebook en waarschuwde leden meermaals voor de ‘datahonger’ van Facebook. Volgens de Consumentenbond verzamelde Facebook jarenlang privégegevens van zijn gebruikers en maakte het bedrijf deze zonder toestemming toegankelijk voor derden. Ook vergaarde Facebook informatie over welke apps consumenten gebruiken en deelde deze info met ontwikkelaars van applicaties. Daar verdiende het bedrijf veel geld mee, aldus de bond.

Misleiding

Niet alleen verwijten de twee eisende partijen Facebook privacyschending, maar ook misleiding. “Facebook beloofde ten onrechte dat het gebruik van het platform altijd gratis was, terwijl gebruikers in feite betaalden met hun gegevens, of met de gegevens van vrienden op het platform”, zegt woordvoerder Gerard Spierenburg van de Consumentenbond.

Voor de timing van de claim heeft Spierenburg geen specifieke verklaring, Facebook bestaat immers al sinds 2004 en privacyissues spelen al jaren. “Er is steeds vaker aandacht voor privacyschendingen en Facebook wordt telkens op de vingers getikt. Een claim had eerder of later gekund. Alles bij elkaar maakt dat we nu denken dat onze zaak een kans van slagen heeft.”

Spierenburg wijst onder meer op een rapport van de Autoriteit Persoonsgegevens (AP), die in 2017 concludeerde dat Facebook in strijd met privacywetgeving handelde. Volgens de AP informeerde Facebook zijn gebruikers onvoldoende over het gebruik van persoonsgegevens. Het bedrijf paste daarop zijn beleid aan.

Maar het beleid van Facebook is nog steeds niet in orde, stelt Spierenburg. Op 1 juli bracht het bedrijf zelf nog weer naar buiten dat vijfduizend ontwikkelaars van apps gebruikersdata ontvingen over mensen die al langer dan negentig dagen geen gebruikmaakten van Facebook. Dat is tegen de eigen regels van het bedrijf in.

Claim

Vorig jaar schikte Facebook voor 4,5 miljard euro met de Amerikaanse toezichthouder FTC vanwege onder meer het grote lek waardoor gegevens van miljoenen gebruikers bij Cambridge Analytica terecht kwamen. Die informatie werd onder meer gebruikt voor de verkiezingscampagne van Donald Trump.

Na dat schandaal daalde het aantal Nederlandse gebruikers van Facebook even. Momenteel hebben ongeveer 10,4 miljoen Nederlanders een facebookaccount, weer 2 procent meer dan vorig jaar.

De Consumentenbond en de Data Privacy Stichting willen in eerste instantie proberen met Facebook tot een schikking te komen. Ze hopen daarom dat zoveel mogelijk facebookgebruikers zich via de site aansluiten bij de zaak, om de claim gewicht te geven. Dinsdagmorgen lag de site van de Consumentenbond al even plat; begin van de avond hadden ruim 73.000 gebruikers zich gemeld. Mocht Facebook nul op het rekest geven dan stappen de beide partijen naar de rechter. Niet alleen willen de eisers geld zien, maar ook moet Facebook definitief stoppen met het ongevraagd delen van privégegevens.

Gerenommeerd advocatenbureau

De Consumentenbond en de Data Privacy Stichting hebben in het Amerikaanse advocatenbureau Lieff Cabraser Heimann & Bernstein een gerenommeerde partner gevonden die de financiering van de zaak op zich neemt, op basis van ‘no win, no fee.’ Alleen bij een succesvolle gang naar de rechter of een schikking met Facebook krijgt het kantoor tot 18 procent van de opbrengst van de zaak. Volgens de Consumentenbond is dat vooral fijn voor mensen die zich willen aansluiten bij de zaak: zij hoeven niets te betalen.

Lieff Cabraser Heimann & Bernstein is een zwaargewicht in de Verenigde Staten, met ervaring met zaken tegen eveneens Facebook maar ook tegen andere machtige bedrijven zoals chemiereus Bayer en diens dochterbedrijf Monsanto, dat decennialang onkruidverdelger Roundup verkocht. Roundup werd door de Amerikaanse rechter kankerverwekkend bevonden.

In een eerste reactie tegen persbureau ANP zegt Facebook dat het zijn best doet om te voldoen aan de Europese privacyregels en de Algemene verordening gegevensbescherming.

Lees ook:

Privacy is een ondergeschoven kindje, maar de Nederlander haalt zijn schouders op

Binnen de gemeente Amsterdam was al langer bekend dat de politie onterecht toegang had tot gemeentecamera’s bij de milieuzone. Privacyregels werden opzij geschoven. Waarom dergelijke schendingen zo vaak belanden in de hoek van ‘wat is daar nou erg aan?’