Asielopvang

Cruiseschepen op zee voor vluchtelingen zijn waarschijnlijk illegaal

Het cruiseschip de Volendam van de Holland America Line in de Merwehaven, niet ver van Schiedam, waar Oekraiense vluchtelingen worden opvangen. Beeld Sem van der Wal, ANP
Het cruiseschip de Volendam van de Holland America Line in de Merwehaven, niet ver van Schiedam, waar Oekraiense vluchtelingen worden opvangen.Beeld Sem van der Wal, ANP

Gaan cruiseschepen op zee de Nederlandse asielcrisis oplossen? Juridisch gezien lijkt het onmogelijk.

Tim van der Pal

Drie grote cruiseschepen moeten de Nederlandse asielcrisis gaan verlichten, maar tot nu wil slechts één gemeente zo’n schip laten aanmeren. Daarom onderzoekt staatssecretaris Van der Burg (asiel) of het mogelijk is om de andere twee schepen voor de kust te laten dobberen – ‘in het uiterst geval op open zee’.

Juridisch gezien is dat lastig, omdat vluchtelingen te allen tijde van het schip af moeten kunnen. Er zullen mogelijk ‘loodsboten’ op en neer naar de kust varen.

Bereikbaarheid

Lieneke Slingenberg, hoogleraar migratierecht aan de VU, denkt dat wettelijk gezien moeilijk wordt. “Als er niet constant bootjes pendelen, zitten de vluchtelingen in detentie op het cruiseschip. Dat mag niet.”

Ook denkt Slingenberg dat het leven op een afgesloten boot de fysieke en geestelijke gezondheid van vluchtelingen aantast. Dat mag niet volgens het Europese migratierecht. Bovendien moeten hulpdiensten zoals een ambulance snel ter plaatse kunnen zijn. “Dat is lastig bij een cruiseschip op zee.”

Bij het aanmeldcentrum in Ter Apel is de situatie wellicht slechter dan op een cruiseschip, maar daar kunnen vluchtelingen wel zelf komen en gaan wanneer ze willen. Ook is het mogelijk bezoek te ontvangen, wat op een schip ook gefaciliteerd moet worden.

Politiek geladen opmerking

Migratie- en mensenrechtenadvocaat Wil Eikelboom noemt de dobberende schepen onhaalbaar. “De regels bepalen dat je constant heen-en-weer moet varen tussen cruiseboot en de wal. Dan krijg je alsnog een doorstroom van vluchtelingen op het vaste land, en dat willen gemeenten blijkbaar niet.”

Daarom denkt Eikelboom dat de opmerking van de staatssecretaris vooral politiek geladen was. “Van der Burg laat opnieuw zien hoe slecht we de vluchtelingenopvang geregeld hebben. De politiek hoopt dat het asielzoekers afschrikt”.

Duur

Het kabinet werkt al langer aan het plan voor de cruiseschepen, maar heeft door de ernst van de asielcrisis besloten over te gaan tot actie. “We hebben nu gezegd, de schepen gaan gewoon richting Nederland varen. Laat ze vast deze kant op komen, zodat we daar geen tijd mee verliezen”, zegt Van der Burg.

Zo moeten vanaf september zo’n drieduizend mensen opgevangen kunnen worden.

Het Coa, verantwoordelijk voor de opvang van asielzoekers, kan nog niet bevestigen of het voldoende personeel heeft om drieduizend mensen op cruiseschepen te beveiligen en te verzorgen. De organisatie wacht het onderzoek van de staatssecretaris af en beoordeelt dan of de plannen haalbaar zijn.

Absurd

VluchtelingenWerk noemde het gisteren al een ‘absurd idee’ om vluchtelingen op een dobberend cruiseschip op te vangen. Een woordvoerder stelde: “Er is geen onderzoek voor nodig om te bedenken dat je mensen die zijn gevlucht voor oorlog en geweld dat niet aan kunt doen. Het opvangen van vluchtelingen doe je als samenleving en niet van een afstandje op zee”.

Lees ook:
Bruls stelt ultimatum in opvangcrisis: 1 oktober moet Rijk een oplossing hebben

De extra inspanningen van veiligheidsregio’s en gemeenten in de opvangcrisis stoppen per 1 oktober. Dat ultimatum heeft burgemeester Hubert Bruls maandagavond neergelegd bij staatssecretaris Van der Burg.

Wilt u iets delen met Trouw?

Tip hier onze journalisten

Op alle verhalen van Trouw rust uiteraard copyright.
Wil je tekst overnemen of een video(fragment), foto of illustratie gebruiken, mail dan naar copyright@trouw.nl.
© 2023 DPG Media B.V. - alle rechten voorbehouden