Cash

Contant betalen kan te vaak niet meer, vindt De Nederlandsche Bank

Wie graag betaalt met briefjes en munten moet op de markt zijn. Beeld ANP /  ANP
Wie graag betaalt met briefjes en munten moet op de markt zijn.Beeld ANP / ANP

Afrekenen met baar geld raakt verder uit de gratie, constateert De Nederlandsche Bank. Die vindt dat onwenselijk.

Joost van Velzen

Iets afrekenen met briefjes of munten kan op te veel plaatsen in Nederland niet meer. Dat heeft tot gevolg dat sommige mensen in de problemen kunnen komen als ze aankopen willen doen. Dat stelt De Nederlandsche Bank (DNB) in zijn jaarlijkse bevindingen over het betalingsverkeer. Om te zorgen dat contant geld goed bruikbaar blijft, stelt DNB, is het van belang dat winkeliers contant geld als wettig betaalmiddel blijven accepteren.

De kans dat consumenten die met papiergeld of munten willen betalen voor een ‘dicht loket’ komen te staan, is bij bioscopen (22 procent weigert contant geld), parkeerplaatsen (16 procent) en apothekers (12 procent) veel groter dan in winkels. In de detailhandel maakt gemiddeld zo’n 4 procent de klant duidelijk dat hen weinig anders rest dan pinnen. Lang niet alle winkels informeren de klant er goed genoeg over dat ze alleen kunnen pinnen. Al verschilt het sterk per provincie. In Flevoland en Utrecht informeren winkeliers hun klanten vaker als zij niet met contant geld kunnen betalen dan in de andere provincies.

Het mag maar het is niet helemaal de afspraak

Het is niet bij wet verboden om alleen pinbetalingen aan te nemen, zegt woordvoerder Berend Jan Beugel van Betaalvereniging Nederland. “Het mag. Maar als een winkelier een wettig betaalmiddel weigert, moet hij dat wel duidelijk aangeven en niet pas bij de kassa als de klant de voorgenomen aankopen al heeft verzameld.” Volgens Betaalvereniging Nederland hebben organisaties als de Algemene Nederlandse Bond voor Ouderen en de Consumentenbond wel met banken afgesproken dat contant geld toegankelijk moet blijven.

Het zijn voornamelijk ouderen die er last van hebben dat steeds meer winkels alleen nog pinbetalingen accepteren. Beugel: “Zij nemen hun contante geld natuurlijk wel op bij geldautomaten, en doen daarmee toch ook een gelijksoortige handeling als pinnen. Maar je hebt wel rekening te houden met deze groep.” Een ander nadeel van digitale betalingen is dat het systeem kan uitvallen door een storing. In zo’n geval kunnen briefjes en munten een uitkomst zijn.

Ondernemers vinden geld in de kassa onveilig

Ook winkeliersorganisaties spraken vorig jaar onder andere met DNB, banken, horecabedrijven en tankstations af zich in te spannen om contante betalingen mogelijk te houden. Dat het fenomeen contant afrekenen desondanks aan het uitsterven is, komt ook doordat het duurder wordt voor winkeliers om contante betalingen te verwerken en omdat het aantal geldautomaten afneemt. Beugel van Betaalvereniging Nederland: “Als een ondernemer geld stort of opneemt bij een bank kost dat een winkelier geld. Bij onze laatste meting bleek dat cash voor ondernemers drie keer zo duur is als het hanteren van een pinsysteem. Veel ondernemers vinden het ook niet veilig om veel geld in de kassa te hebben.”

Helemaal uit de gratie is het papiergeld nog niet overal. Op de markt is het nog vrijwel overal mogelijk om ‘ouderwets’ af te rekenen. Ook constateert DNB een verschil tussen stad en platteland. Winkels in kleine dorpen met minder dan 10.000 inwoners tonen hun klanten het minst vaak een pin-only betaaluiting ( 2 procent) In plaatsen met meer dan 175.000 inwoners wil 6 procent van de winkeliers alleen maar pinbetalingen. In Limburg en Drenthe is het aandeel cashweigeraars onder winkeliers het kleinst.

Niet meer cash kunnen betalen is overigens niet de grootste zeldzaamheid in kassaland: er zijn nog altijd plekken in het land waar juist uitsluitend met papiergeld of munten kan worden afgerekend.

Acceptatieplicht

Bepaalde winkeliers moeten verplicht worden om contante betalingen aan te nemen. Dan gaat het vooral om verkooppunten waarvoor klanten amper een alternatief kunnen vinden zoals apotheken, stelt seniorenorganisatie Anbo. DNB meldde op basis van onderzoek door Locatus dat onder meer apothekers relatief vaak pinbetalingen eisen van hun klanten. Dit is bij 12 procent van alle apotheken het geval. “Dat vinden wij kwalijk want je kunt niet zomaar ergens anders terecht bij apotheken. Medicatie moet bruikbaar blijven, dus zouden er geen beperkingen moeten gelden”, zegt een woordvoerster van Anbo, die ook pleit voor de mogelijkheid om contant te betalen voor overheidsdiensten. “Anders worden mensen gestraft omdat ze niet digitaal vaardig genoeg zijn en sluit je ze uit van de maatschappij.” (ANP)

Lees ook:

Contant geld raakt verder uit beeld maar verdwijnt voorlopig niet

Nederland behoort wereldwijd tot de landen die het meeste kans maken om afscheid te nemen van contant geld.

Wilt u iets delen met Trouw?

Tip hier onze journalisten

Op alle verhalen van Trouw rust uiteraard copyright.
Wil je tekst overnemen of een video(fragment), foto of illustratie gebruiken, mail dan naar copyright@trouw.nl.
© 2023 DPG Media B.V. - alle rechten voorbehouden