College voor de Rechten vreest voor schending van privacy met prikprivileges

Het College voor de Rechten van de Mens ziet bezwaren bij het verstrekken van privileges aan mensen die zich laten inenten tegen het coronavirus. Zo is de schending van de privacy een belangrijke belemmering.

Het College, dat in Nederland fungeert als waakhond van de mensenrechten, heeft nog geen officieel standpunt over het eventueel geven van meer vrijheden aan mensen die zich laten inenten. Volgens ondervoorzitter Jan-Peter Loof is voor het belonen van de coronaprik nieuwe wetgeving nodig, maar die neemt de bezwaren waarschijnlijk slechts gedeeltelijk weg.

Driekwart van de Nederlanders vindt dat mensen die zich hebben laten inenten tegen het coronavirus meer vrijheden mogen genieten. Dat bleek uit een vrijdag gepubliceerd representatief onderzoek onder 1640 Nederlanders. Voordelen voor gevaccineerden zijn bijvoorbeeld winkelen, reizen met het openbaar vervoer en het bezoeken van cafés, restaurants en evenementen.

Schijn van drang en dwang

Het kabinet wil daar vooralsnog niets van weten. Het inenten gebeurt op vrijwillige basis. Een beloning in ruil voor de prik zou volgens minister De Jonge van Volksgezondheid de schijn van drang en dwang kunnen wekken. In maart komt hierover een op ethiek gebaseerd advies van de Gezondheidsraad.

Bij een vaccinatiebewijs dat bepaalde rechten geeft, zullen mensen worden gedwongen medische gegevens bekend te maken aan anderen. Juist dat is bijzonder gevoelige informatie die de hoogste bescherming geniet onder de Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG) en het recht op privacy.

Jan-Peter Loof acht het mogelijk een wet in te voeren die bepaalt dat het recht op privacy op het punt van de coronaprik afwijkt van de normen van de AVG. Hij vraagt zich wel af of zo’n wet houdbaar is, omdat de AVG onder Europees recht valt en daardoor van hogere orde is. Daarnaast zal moeten worden beoordeeld of de inbreuk op de persoonlijke levenssfeer die uit zo’n nieuwe wet voortvloeit noodzakelijk en proportioneel is. Dan gaat het om vragen als welk doel wordt nagestreefd en of dat niet valt te bereiken met maatregelen die de persoonlijke levenssfeer van niet-gevaccineerden minder aantasten.

Onderscheid

Als mensen zich niet hebben laten vaccineren, bijvoorbeeld vanwege hun medische situatie of godsdienst, en daardoor vrijheden mislopen, kunnen ze naar het College stappen. Het College zal dan moeten beoordelen of het onderscheid dat bij deze mensen wordt gemaakt, gerechtvaardigd is.

De Autoriteit Persoonsgegevens, die zich bezighoudt met de bescherming van persoonsgegevens, wil zich niet uitlaten over mogelijke privacyschending bij het belonen van de coronavaccinatie. De woordvoerder zegt alleen in actie te komen als ondernemers en organisaties gezondheidsgegevens gaan verwerken, zoals het bijhouden van lijsten van mensen die zijn gevaccineerd.

Lees ook:
De meeste Nederlanders gunnen mensen die een coronaprik halen voordelen

De meeste Nederlanders gunnen mensen die zich tegen corona laten inenten meer vrijheden, blijkt uit nieuw onderzoek. Minister De Jonge van volksgezondheid wacht op een advies van een ethische commissie.