Brandstichting bij islamitische stichting in Zeelst: ‘De dader wordt door velen als held gezien’

Er is een kroeg, de Wheely Bar. En een partycentrum, Manhattan. Dan is er café-zaal Sint Joris, de Zilster Pub, een cafetaria, een eethuis en café ’t Stuupke. Te midden van deze halve horecacirkel, op een soort binnenterrein, bevindt zich de nieuwe locatie van de stichting Islamplanning. Een onderkomen om koranlessen te verzorgen, lezingen te geven en gebedsdiensten te organiseren. Met een nauw steegje naar de vooringang en een breed hek richting de achterkant.

Dit is hartje Zeelst; een voormalig kerkdorp dat allang tot Veldhoven behoort, maar in de ogen van echte ‘Zilstenaren’ nog een kern op zichzelf is. ‘Zilst blèh Zilst’, zeggen ze hier, een motto dat van oud op jong wordt overgedragen. Menigeen fronste de wenkbrauwen toen de stichting Islamplanning – op zoek naar nieuwe huisvesting – dit voorjaar neerstreek in een hal middenin van dit kleine stukje Oost-Brabant. Toen de wenkbrauwen weer op hun plaats lagen, ging het van kwaad tot erger. Afgelopen week werd brand gesticht in het gebouw.

Gesloten gemeenschap

In haar woonkamer zit Franca Manders van werkgroep Mooi Zeelst met de handen in het haar. Ze is normaal gesproken van het verbinden, maar hoe doe je dat als twee kanten weigeren een hand naar elkaar uit te steken? Buurtbewoners startten begin juni een petitie, die inmiddels ruim 1600 keer is ondertekend. De strekking: in Zeelst is geen plaats voor een islamitische organisatie. “De pleuris brak uit. Dit is een gesloten gemeenschap met eigen tradities. Mensen beschouwen de islam, zeker zo’n conservatieve stroming, tot een ideologie die niet bij Zeelst hoort”, vindt Manders, net als veel van haar dorpsgenoten.

Want dat is de andere kant: Islamplanning heeft bepaald geen schoon blazoen. De organisatie onderhoudt contacten met omstreden sprekers. Zo kreeg de (toen nog Eindhovense) stichting drie jaar geleden bekendheid door een publicatie van NRC en Nieuwsuur over de salafistische islamdocent Mohammed Riani, die in de gaten zou worden gehouden door de AIVD. Daarnaast schiet de stiekeme verhuizing naar Veldhoven bewoners ook in het verkeerde keelgat. Islamplanning betaalde keurig 405.000 euro voor het te koop staande bedrijfspand (deels via fondsenwerving), maar zelfs de gemeente werd verrast door de komst. Vanwege de vrijheid van het geloof zegt ze niets te kunnen ondernemen.

‘Extreme ideeën’

Pierre Bijnen van Gemeente Belangen Veldhoven zegt dat “de stichting geen enkele binding met de omgeving heeft waarin ze zich bevindt. En er worden extreme ideeën geventileerd.” Raadsvragen aan de wethouder brachten geen verandering in de situatie, zodat het volgens de dorpelingen wachten was tot het moment waarop het fout zou gaan. In de tussentijd lagen er kansen om de druk van de ketel te halen. Maar Islamplanning liet een uitnodiging voor een toenaderingsgesprek met de verantwoordelijk wethouder en Mooi Zeelst aan zich voorbij gaan. Tijdens een open dag was alleen de eigen achterban welkom, voor buurtbewoners bleef de deur gesloten.

Ook na de brandstichting kiest Islamplanning ervoor om niet te reageren. De deuren aan de achterkant van het gebouw staan open, binnen worden hoorbaar gesprekken gevoerd. Als een van de vrijwilligers naar buiten komt, vertelt hij dat het bestuur de media heus weet te vinden als het dat nodig vindt. Op de eigen Facebookpagina (82.000 volgers) vraagt de organisatie ondertussen om nieuwe donaties voor wederopbouw na de ‘terroristische aanslag’. Iemand die gelieerd zegt te zijn aan de stichting looft 5000 euro uit voor de gouden tip.

Geen hoopvolle teksten, vindt Franca Manders. “Die tip zal zeker niet uit Zeelst komen. Degene die dit heeft gedaan, wordt door velen als een held gezien.” Ondertussen breekt ze zich het hoofd hoe alles weer normaal kan worden in Zeelst. “Onze werkgroep maakt zich grote zorgen. Maar we hebben geen idee wat we eraan kunnen doen.”

Lees ook:

Salafistische organisaties zijn niet onschuldig; verbied ze

Salafisme is niet onschuldig, maar vormt een direct gevaar voor onze waarden, meent Dirk Verhofstadt, moraalfilosoof aan de ­Universiteit Gent.