Boerenprotest
Boeren vanaf het protest op het Malieveld: ‘Er wordt over je heen gewalst’
Voor het eerst in een half jaar demonstreren boeren op het Malieveld in Den Haag tegen de stikstofregels. Na een rapport van het Planbureau voor de Leefomgeving waarin nog strengere regels worden voorgesteld, is voor hen de maat vol. ‘Wij zijn iedere keer de gebeten hond.’
Voor Cors Griffioen (32) is het de derde keer dat hij bij een protest op het Malieveld aanwezig is. Hij heeft zes jaar geleden het melkveebedrijf van zijn oom in Loenen aan de Vecht overgenomen. Griffioen krijgt zo langzamerhand het idee dat de regering ‘na het zoveelste rapportje’ van de boeren af wil. “Ik word er moe van. Wij zijn elke keer de gebeten hond, omdat onze sector heel goed in beeld is. Bij mij wordt tot de laatste komma uitgerekend hoeveel gram ammoniak ik produceer. Maar een kilometer achter ons zitten de Loosdrechtse Plassen, waar plezierbootjes middenin een natuurgebied op diesel varen en honden of ganzen alles onderschijten. Als je dat uit zou rekenen, produceert zo’n gebied veel meer stikstof dan ik doe. Daar doen ze niks mee.” De doelen zijn niet goed gesteld en het rammelt al vanaf het begin, aldus Griffioen. “Als ze dat gewoon eens onder ogen zien, dan kunnen we ook ergens komen. Ik ben niet te beroerd om maatregelen te nemen voor het milieu als dat echt werkt en als we het met z’n allen doen.”
William van der Vliet (27) woont samen met zijn ouders en kinderen op een familiebedrijf in Vinkeveen met 65 melkkoeien. Het melkveebedrijf werd in 1888 door de opa van zijn opa opgericht, maar zou door de dreigende halvering waarschijnlijk moeten sluiten. “Met een hectare per koe is het voor ons gewoon tijd om te stoppen. Ik wil koste wat het kost boer zijn, maar dat kan zo niet.” Hij mag een veteraan op het gebied van de demonstraties worden genoemd, want hij is de tel van het aantal deelnames onderhand kwijt. “Alleen de eerste keer kon ik er niet bij zijn, toen werd mijn dochtertje geboren. Toen heb ik vanuit het ziekenhuis gekeken”, zegt Van der Vliet. Hij wordt er soms moedeloos van. “Het blijft in je kop zitten. Iedere keer denk je toch weer: wat betekent dat voor ons, hoe raakt het ons? Dat is het frustrerende. Het stikstofprobleem wordt in onze schoenen geschoven. En de politiek luistert niet. Maar je kunt het beter samen doen om tot een oplossing te komen. Ik denk dat iedere boer wel bereid is om wat te doen, maar wel op een redelijke manier.”
Karin van Ettikhoven (47) is diep teleurgesteld door de nieuwe adviesrapporten. “Het lijkt gewoon alsof we niet worden gehoord. Er wordt over je heen gewalst, zonder overleg.” Ze heeft een melkveebedrijf met 180 melkkoeien en 180 stuks jongvee en doet voor de vierde keer mee met een demonstratie. “Zonde dat het nodig is. Ik werk genoeg, heb eigenlijk geen tijd. Maar nu niet hier zijn betekent straks geen toekomst voor mijn kinderen. Dat grijpt je wel naar je strot, zeg maar. Als dit doorgaat, is dat voor mijn bedrijf het einde.” Ze hoopt dat de politiek kiest voor meer overleg. “Iedereen erkent het probleem. Ik denk dat we er met z’n allen uit moeten komen en dat het niet over de rug van de boeren moet gaan. Pak grote bedrijven ook eens aan en trek een lijn.” Heel hoopvol is ze niet. “Maar ik wil in ieder geval mijn beste beentje voor zetten en daarom ben ik hier. Ik ga niet thuis op de bank zitten wachten.”
Lees ook:
De boer is bezorgd, dus staat de boerenpastor hem bij
Veel agrariërs hebben psychische problemen, onder meer vanwege toenemende maatschappelijke druk. Boerenpastors staan hen bij. “Ik probeer kwetsbaar te zijn met de boer, als een goede vriend.”