Bibliotheken in de grote steden bellen alle leden van 67 jaar en ouder. Wie dat wil, krijgt boeken thuis afgeleverd.
Nieuwsgierig kijken Anneke en Jan van Gend in de tasjes die zojuist zijn gebracht door een medewerkster van bibliotheekfiliaal Overvecht. Het is net de zak van Sinterklaas, de zak die voor de deur staat, en nu is het uitpakken geblazen. Het echtpaar van 86 zit eindeloos veel binnen vanwege de coronacrisis en was blij toen bibliotheekmedewerkster Lola de Koning (26) opbelde.
“Wat vindt u leuk om te lezen?” Dat was haar vraag. Bibliotheek Utrecht, goed voor zo’n 76.000 leden, is begin april begonnen met het bellen van alle senioren in het bestand, ruim 5000 mensen. Het doel is om de nieuwe boekenservice aan te bieden, maar het is tevens een mooie gelegenheid om te checken hoe het staat met de eenzaamheid binnen deze groep.
‘Ouderen in de Wijk’
Utrecht, Amsterdam, Rotterdam en Den Haag hebben al jaren goedlopende buurtprojecten onder de naam ‘Ouderen in de Wijk’. Met seniorenochtenden, computercursussen en andere bijeenkomsten bieden bibliotheekfilialen specifieke activiteiten die ouderen – velen met een smalle beurs – verbinden. ‘Ouderen in de Wijk’ doet in Utrecht mee aan het bellen van senioren, die voor hen niet per se lid van de bibliotheek hoeven te zijn. De filialen zijn begonnen met de 80-plussers; inmiddels zijn zo’n 2000 ouderen gebeld.
Het echtpaar Van Gend is gebeld, omdat ze lid zijn van de bibliotheek. Hoe lang al? “Heel lang”, antwoordt Jan van Gend. Omdat het lezen van kleine letters in de ‘gewone boeken’ hem na tien minuten te vermoeiend wordt, heeft hij grote-letterboeken besteld. “Ik heb ze bijna allemaal al gehad.”
Liever geen liefdesromans
De dames op het filiaal Overvecht hebben tot zijn grote plezier bijna precies gebracht waarom hij eerder deze week telefonisch had gevraagd: “Streekromans over de oude veenkoloniën, iets over scheepvaart of zeilboten. Thrillers, maar niet die Amerikaanse, want daarin komen zoveel namen voor.” Welke dan, had de jonge Lola gevraagd. Nederlandse thrillers van Saskia Noort of van Simone van der Vlugt vindt hij wel prettig om te lezen. “Als het maar geen liefdesromans zijn”, had hij toegevoegd. “Dat is meer iets voor mijn vrouw.”
Het blijkt dat 80-plussers zich verrassend goed redden, concludeert teamleider Sylvia Deerenberg in de hoofdvestiging op Neude. Dankzij de familie, de boekhandel of het herlezen van boeken. Er wordt niet rechtstreeks naar eenzaamheid gevraagd, maar via een omweg. Bijvoorbeeld: “Komt u nog buiten?” De oudere is daarbij altijd leidend. “Mannen zeggen al snel: ‘Dank u, ik heb niks nodig’ of ‘Geef maar wat boeken’. Dames stellen vaker prijs op een gezellig praatje of vertellen hele verhalen”, zegt Deerenberg in haar uitgestorven bibliotheek. Filiaal Overvecht maakt zich geen zorgen over de heer Van Gend. “Hij klonk vrij monter”, concludeert Lola de Koning na het gesprek. Indien nodig leggen de bibliotheekmedewerkers contact met een buurtteam van professionals of een vrijwilliger.
72 uur quarantaine voor de boeken
Tussen een telefonische bestelling en het afleveren zit 72 uur quarantaine voor de boeken. Die staan in Utrecht per filiaal netjes apart in tasjes en doosjes. De blijdschap over de inhoud is groot bij echtpaar Van Gend: “De dames hebben hun taak goed vervuld.” “Ik ben ook héél blij”, klinkt het uit de mond van Anneke. Jan vindt in zijn tasje een boek over de start van de textielindustrie in Twente en over de scheepvaart. Hij leest graag over hoe slecht de mensen het toen hadden, om te beseffen hoe ver we nu gekomen zijn. Intussen is er ook nog een kaart van de bibliotheek Utrecht voor de ‘beste familie Van Gend’. Als meneer die voorleest, blijkt het een hart-onder-de-riem-steker op rijm van het bibliotheekproject ‘Ouderen in de wijk’. “Vriendelijk. Dat beurt je toch op in deze tijd.”
In augustus is het echtpaar 65 jaar getrouwd. Is dat diamant? “Geen idee, misschien is het eiken”, zegt Van Gend. In mei is hij jarig. Hoe gaat hij dat vieren? “Ik zet een grote tafel in de tuin neer, dan kunnen ze daar de cadeaus neerleggen.”
Lees ook:
Bibliotheken popelen om te openen, maar mogen niet
In de bibliotheken overheerst teleurstelling omdat ze niet beperkt open mogen. Terwijl de eenrichtingslijnen zijn afgetekend en de mandjes klaarstaan.
https://www.trouw.nl/nieuws/bibliotheken-popelen-om-te-openen-maar-mogen-niet~b8c3fb7c/
