Amsterdam begint als eerste stad met maximum van 30 kilometer per uur

Wie vanaf rondweg A10 Amsterdam inrijdt, moet er vanaf 2023 rekening mee houden dat het gaspedaal direct los mag tot er maximaal 30 km/u op de snelheidsmeter staat. Eerst wilde de hoofdstad slechts de route vanaf de Dam naar Amsterdam-Nieuw-West terugbrengen naar 30 km/u, maar nu is er toch voor gekozen in één klap de maximale snelheid in de gehele bebouwde kom aan te passen.

Verkeerswethouder Egbert de Vries (PvdA) wil zijn plan pas toelichten als de gemeenteraad is geïnformeerd, maar vorige week legde hij het 30 kilometerbeleid voor aan betrokken partijen zoals MKB, brandweer, politie, ambulancedienst, ov-bedrijven GVB en Connexxion, en taxibedrijven zoals Uber. In het grootste deel van de hele bebouwde kom wordt 30 km/u het nieuwe regime, maar bepaalde hoofdwegen blijven op 50 km/u.

De reacties zijn verrassend positief. Zo spreekt het MKB van een ‘behapbaar plan dat met maatwerk zorgvuldig is voorbereid’, aldus vicevoorzitter Guido Frankfurther. “Ondernemers hebben de afgelopen decennia geleerd dat een autoluwe omgeving hun geen windeieren legt. Als invoeren van 30 km/u hier lukt, is dat een voorbeeld voor de rest van Nederland.”

Overlijdenskans van voetgangers is drie keer groter bij 50 km/u

De belangrijkste redenen om de snelheidsverlaging in te voeren, zijn veiligheid en beperking van geluidsoverlast. Het aantal slachtoffers onder kwetsbare verkeersdeelnemers blijft landelijk toenemen, tegen alle voornemens in. In Amsterdam bijvoorbeeld zijn fietsers de grootste groep slachtoffers.

Wegen waar 50 km/u wordt gereden, leveren bijna een kwart van het aantal verkeersdoden, meldt het SWOV, Instituut voor Wetenschappelijk Onderzoek Verkeersveiligheid. Er is ook een directe link tussen de overlijdenskans van voetgangers en de botssnelheid van een auto: die is bij 50 km/u drie keer groter dan bij 30 km/u.

Wendy Weijermars van het SWOV noemt het plan ‘een heel goede ontwikkeling’. “Als Nederland binnen de bebouwde kom op de helft van de 50 kilometerwegen de snelheid terugbrengt naar 30 km/u, kan dat het aantal doden en gewonden met bijna een derde verminderen.” Het is vooral een oplossing voor het lang bestaande probleem van de 50-kilometerwegen zonder apart fietspad, zegt Weijermars. Zij wijst op het risico dat automobilisten zich pas aan een maximum houden als de snelheid logisch voelt bij de inrichting van een weg. “Het is noodzakelijk wegen hierop aan te passen. Denk aan verhoogde plateaus bij oversteekplaatsen of kruispunten.”

Tweede Kamer wil 30 km/u in de bebouwde kom als nieuwe normaal

Het verlagen van de autosnelheid past in een landelijke en zelfs internationale trend om leefbaarheid in de steden te vergroten. De Tweede Kamer vroeg de regering vorig jaar 30 km/u in de bebouwde kom tot het nieuwe normaal te maken.

De stad Groningen neemt dit jaar de conceptvisie ‘Groningen goed op weg’ aan, waarin eveneens 30 km/u de norm wordt. Maar Groningen gaat pas volgend jaar vaststellen wanneer het een en ander invoert. Daarmee is de kans groot dat Amsterdam de ‘fietshoofdstad’ inhaalt met langzamer rijden.

'Voor een autoluwe stad is meer nodig’

Amsterdammers voor Autoluw Nu!, een organisatie van zo’n veertig bewonersorganisaties, pleit al twee jaar voor invoeren van 30 km/u, en is ‘razend enthousiast’ over het plan, aldus woordvoerder Reinder Rustema. “De tijd is rijp, het draagvlak is er. Decennia is ingezet op auto’s laten doorstromen. De nieuwe situatie in Amsterdam kan wethouders, verkeerskundigen en beslissers in de rest van het land overtuigen.”

Voor een autoluwe stad, zoals het college aan Amsterdam beloofde, is meer nodig, stelt Rustema: “Er moeten alternatieven komen, zoals een Park & Ride in de regio met snelle ov-verbindingen. En voorkom doorgaand autoverkeer en rondjes rijden van toeristen en lege taxi’s door toegang tot het centrum te beperken tot bestemmingsverkeer.”

Lees ook:

Drukke 30 km-weg toch nog gevaarlijk voor de fietser

Drukke 30 km-wegen zijn gevaarlijk, blijkt uit onderzoek. Fietsers zijn er vaak de pineut. Zebra’s en lantaarnpalen horen bij de verrassende risicoplekken.

‘Nu experimenteren met een snelheid van 20 kilometer voor auto’s in de stad’

Door het massale thuiswerken zijn de ochtendfiles in rook opgegaan. De lucht is schoner, het verkeer veiliger. Hoe is dit vast te houden?