Wereldwijd 20 procent minder rundvlees eten halveert de ontbossing, stellen wetenschappers. Alleen: is dat haalbaar?
De oplossing van het ontbossingsprobleem is simpel. Als wereldwijd 20 procent van het rundvlees wordt vervangen door een vleesvervanger waarvan de klimaatimpact bekend is – mycoprotein, een voedingsbron met veel eiwitten en vezels, beter bekend onder de merknaam Quorn – halveert op termijn (2050) de ontbossing. Dat schrijven wetenschappers van onder andere het prestigieuze Potsdam Instituut voor Climate Impact Research en de Humboldt Universiteit uit Berlijn in het tijdschrift Nature. In het door hen ontworpen model wordt rekening gehouden met allerlei ontwikkelingen, zoals bijvoorbeeld de groeiende wereldbevolking.
Direct beginnen
Linda Steg, hoogleraar omgevingspsychologie en co-auteur van het onlangs verschenen rapport van VN-klimaatpanel IPCC, wijst erop dat omwille van het klimaat eigenlijk nu al direct de vleesconsumptie flink moet worden teruggeschroefd.
Dierlijke eiwitten vervangen door alternatieven – plantaardige of industriële alternatieven – heeft ongetwijfeld ook de nodige voeten in de aarde, zegt Steg, verwijzend naar de Nederlandse situatie. “Ook hier wordt vlees door veel mensen gezien als lekker, iets wat erbij hoort; het is cultuur en dus lastig te veranderen. Of ze weten niet wat ze anders moeten met hun aardappelen en groenten.”
Tegelijk liggen er wel steeds vaker vegetarische of veganistische kookboeken in de winkel, zegt Steg. “En we weten dat het mensen motiveert om hun gedrag aan te passen als dat om hen heen ook gebeurt.” Maar in andere landen zijn de lappen vlees vaak veel groter, beaamt ze. Rijke landen meestal, waar geld is voor vlees. “Want arme landen zijn daar meestal nog niet aan toegekomen.”
Hoe rijker, hoe meer vlees
Want zodra die arme landen rijker worden, groeit de vleesconsumptie, leert de ervaring. De vleesconsumptie in China is bijvoorbeeld verdertienvoudigd de laatste decennia.
“Als je succesvol bent, eet je vlees”, vat Hans Dagevos samen. Hij is socioloog aan de Wageningen Universiteit en onderzoekt al bijna twintig jaar de consumptie van vlees en vervangende eiwitproducten. De bakens wereldwijd verzetten, is dan ook lastig, verwacht hij. “Maar in rijke landen is er wel degelijk sprake van een tegentrend. Ook bij ons zie je steeds meer vleesvervangers, restaurants en koks zoeken ook vaker naar een vleesalternatief.”
Vlees is identiteit
Tegelijk is ontbossing of het klimaatprobleem voor veel mensen een ‘ver van hun bed-show’, zegt Dagevos. “Dan denken ze: wat doet het ertoe als ik vlees laat staan? Los ik het daarmee op? En de marketing van de vleesindustrie is groot; de consumptie van vlees is enorm gecultiveerd als luxe, gezellig, stoer, feestelijk. We hangen onze hele identiteit eraan op.”
Een mix van regels, wetten en prijsmaatregelen is volgens Dagevos onmisbaar om greep te krijgen op de vleesconsumptie, net zoals de tabaksindustrie uiteindelijk is aangepakt. “Maar als een minister een onderzoek naar een vleestaks voorstelt, staat de Tweede Kamer deels meteen al op haar achterste benen. Dat helpt de ontbossing en het klimaat natuurlijk niet.”
Lees ook:
Waarom is het zo moeilijk om écht te stoppen met vlees eten?
Jamal Ouariachi zwabberde heel wat af, maar pas met een baby in zijn armen kreeg hij het idee niet meer uit zijn kop dat kalfsvlees geen lekker hapje is, maar het vlees van een kinderkoe.
De echte carnivoor is een man
Ons voedselpatroon verandert, maar nog altijd geldt: mannen eten meer vlees dan vrouwen. Waarom is dat eigenlijk?
