Advocaat Bénédicte Ficq: ‘Tata Steel moet voor de strafrechter’

Omwonenden van staalfabrikant Tata Steel, verenigd in de actiegroep Frissewind.nu, hebben vrijdagochtend de mogelijkheid geopend om via hun website aangifte te doen tegen het staalbedrijf. Volgens de organisatie waren binnen enkele uren tijd al enige honderden aangiftes binnengekomen. De organisatie heeft advocaat Bénédicte Ficq in de arm genomen in de hoop overlast door het bedrijf een halt toe te roepen.

Het Openbaar Ministerie onderneemt al stappen tegen het bedrijf wegens overtreding van milieuwetten, maar de klagers willen dat het OM ook strafvervolging instelt tegen rechtspersonen en (ex-)leidinggevenden van het staalbedrijf op grond van strafwetsartikel 173a, dat het opzettelijk verspreiden van schadelijke stoffen in de bodem, lucht of oppervlaktewater strafbaar stelt.

Ficq: “Tata stoot opzettelijk en aantoonbaar stoffen uit die de gezondheid van omwonenden schaden. De GGD heeft vastgesteld dat kanker in de omgeving vaker dan normaal voorkomt – ook vormen van kanker die niet te maken hebben met roken, zoals Tata aanvoert.”

Volgens Ficq hebben gerechtelijke instanties en de provincie bij herhaling vastgesteld dat Tata Steel de vergunningvoorschriften op grote schaal overtreedt; daarvoor zijn ook al dwangsommen opgelegd. Behalve tegen Tata Steel doen Ficq en haar cliënten ook aangifte tegen slakverwerker Harsco op hetzelfde industrieterrein. Harsco was van 2016 tot 2019 verantwoordelijk voor de geruchtmakende grafietregens in Wijk aan Zee en IJmuiden.

Hoofdpijn, misselijkheid en benauwdheid

Naast fysieke schade ondervinden de omwonenden ook stress vanwege het risico op gezondheidsklachten. Een ommetje maken voor de gezondheid is voor corona-thuiswerkers in de omgeving van de fabriek niet per se aan te raden, legt Ficq uit. “Zij kijken bij het opstaan en voordat ze de deur uitgaan eerst hoe de wind staat, uit angst voor schadelijke stoffen in hun longen of in die van hun kinderen.”

Sanne Walvisch van omwonendenorganisatie Frissewind.nu vertelt dat de meeste leden al jaren probeerden iets tegen de klachten te doen. “In december waren we echt de wanhoop nabij”, vertelt ze. “Vlak voor Sint verspreidde zich een chemische stank door het dorp die alles sloeg – en wij zijn nogal wat gewend. Bewoners kregen nu niet alleen acuut hoofdpijn, maar werden ook misselijk en benauwd”, vertelt ze.

“Je bent doodsbang, omdat je op zo’n moment niet weet hoe erg het misgaat. Ik stond klaar om met mijn kinderen te vertrekken. In een bewonersappgroepje verdeelden we de taken: politie en brandweer bellen, Tata bellen. Pas een paar uur nadat de ergste stank voorbij was deed de brandweer een meting: niks aan de hand, zeiden ze toen.”

Dat was voor de bewoners wel aanleiding zich in een actiegroep te verenigen en gerechtelijke stappen te nemen. Volgens de organisatie hebben honderden omwonenden inmiddels gebruik gemaakt van de mogelijkheid via Frissewind.nu aangifte gedaan. “Het loopt storm. De verklaringen zijn schrijnend.” Niet-directe belanghebbenden kunnen er ook een petitie tekenen; dat hadden vrijdagochtend bijna negenhonderd sympathisanten gedaan.

Naar eer en geweten handelen

Advocaat Ficq verwacht over enkele weken gewapend met een dik dossier en aangiften naar het OM te stappen. Dat zal ze ook doen namens natuurorganisatie Duinbehoud. Die maakt zich niet alleen zorgen over de uitwerking van schadelijke stoffen op reeën, damherten en andere dieren in het duingebied van IJmuiden en omstreken, vertelt Marc Janssen namens Duinbehoud. “Tata is een grote uitstoter van stikstof. Plannen die het bedrijf bekend heeft gemaakt om die uitstoot terug te brengen gaan lang niet snel genoeg: stikstof is funest voor de mossen en korstmossen in het zogenaamde grijze duingebied – een beschermd natuurgebied.”

In een reactie op het nieuws over de aangifte laat Tata op zijn site weten dat het honderden miljoenen euro’s investeert om de effecten van de productie “tot een minimum te beperken”. “Wij handelen naar beste eer en geweten. Wij hechten er waarde aan om altijd in gesprek te zijn met de omgeving en nemen de zorgen van onze buren zeer serieus.”

Lees ook:

De buren van Tata Steel vragen zich af waar de overheid is

Achter de duinen rookt Tata Steel. En dat vuurspuwende monster is daar al honderd jaar, maar juist de afgelopen jaren groeit het verzet. De inwoners van Wijk aan Zee roeren zich tegen de uitstoot die steeds zichtbaarder op het dorp neerdaalt. De buren van Tata Steel vragen zich af waar de overheid is.

Opnieuw schadelijk grafiet vrijgekomen bij fabriek van Tata Steel

Bij de fabriek van Tata Steel bij IJmuiden is zaterdagmorgen opnieuw grafiet vrijgekomen. Het bedrijf stuurde in de ochtend een waarschuwingsbericht vanwege het vrijkomen van de schadelijke stof. Mensen in Wijk aan Zee ‘ondervinden er mogelijk hinder van’.