Aantal meldingen diplomafraude in de zorg ruim verdubbeld

Of dit slecht het topje van de ijsberg is, dat weet de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ) niet. De inspectiedienst meldde dinsdag dat het aantal meldingen over zorgverleners met een vals diploma, certificaat of valse Verklaring Omtrent het Gedrag (VOG) afgelopen jaar ruim is verdubbeld is in vergelijking met eerdere jaren.

Hoe groot dat probleem is, kan de inspectie niet zeggen. Het IGJ weet namelijk niet of zorgverleners altijd melding maken of zich bewust zijn van diploma-fraude bij hun werknemers.

Het gaat nu om 95 meldingen van valse diploma’s en 11 meldingen van valse VOG’s. Het probleem speelt volgens de inspectie vooral in de gehandicaptenzorg, de geestelijke gezondheidszorg (ggz), verpleeghuizen, wijkverpleging en de jeugdzorg. Uit CBS-cijfers bleek dinsdag dat het tekort aan personeel in de ggz nog nooit zo groot was als nu. In het derde kwartaal van 2022 waren er ruim zevenduizend openstaande vacatures.

Minder betrouwbare bemiddelingsbureaus

Het is aan werkgevers in de zorg om te controleren of hun werknemers de juiste papieren hebben voor het werk dat zij gaan doen. Maar door de tekorten aan zorgpersoneel besteden werkgevers in de zorg die taak deels uit aan bemiddelingsbureaus of uitzendbureaus.

Hoewel werkgevers en bureaus vaak afspraken maken over de controle van cv’s, diploma's en VOG’s, ook als bemiddelaars en uitzendbureaus werknemers aanleveren, ging het afgelopen jaar relatief vaak mis. “Er zitten minder bonafide bemiddelingsbureaus tussen. Die kunnen minder streng zijn met de controle van diploma’s. De behoefte aan personeel is zeer groot. Maar uiteindelijk blijven werkgevers verantwoordelijk voor die screening, en dus verantwoordelijk voor de controle op valse papieren”, zegt een woordvoerder van de IGJ.

Meldplicht bij fraude

Zorgaanbieders en bemiddelingsbureaus moeten sollicitanten en medewerkers met valse papieren melden bij de politie en de inspectie. Daardoor kan het Openbaar Ministerie de sollicitant of medewerker vervolgen voor valsheid in geschrifte en kan diens Big-registratie aangepast worden. In het Big-register wordt bijgehouden welke diploma’s een zorgverlener heeft en wat die persoon kan of mag doen.

Een van de manieren waarop zorgaanbieders die controle kunnen uitvoeren, is door bij de inspectie na te vragen of een sollicitant een aantekening heeft. Zorgwerkgevers vroegen afgelopen jaar bijna 11.000 keer op of een sollicitant een aantekening had in het register van de IGJ. Net zoals andere jaren ‘heel veel minder’ dan het aantal sollicitaties in de zorg, signaleert de inspectie.

Zorgmedewerkers kunnen bijvoorbeeld een aantekening krijgen als zij ergens ontslagen zijn wegens ‘ernstig disfunctioneren’. Op het moment staan 157 mensen geregistreerd om die reden. Het is belangrijk dat goed gekeken wordt naar de papieren en achtergrond van zorgverleners, zegt de inspectie. “Als zorgverleners werken met valse papieren, is de veiligheid van patiënten en cliënten in gevaar.”

Lees ook:

Verpleegkundige Tanneke Goverse is het zat: ‘ik ben al vijf jaar niet op vakantie geweest’

Medewerkers van de algemene ziekenhuizen dreigen met actie: dinsdag loopt hun ultimatum af. Verpleegkundigen Tanneke Goverse en Arjan van den Broek leggen uit waarom ze strijden: een hoger loon, het behoud van een pensioenregeling en een betere reiskostenvergoeding.

Toeval, uitstel van zorg of wachtlijsten: Hoe valt de oversterfte van 2022 te verklaren?

In 2022 overleden 10 procent meer mensen dan op basis van cijfers uit eerdere jaren te verwachten viel. Onderzoekers weten niet zeker waar het ongewone hoge aantal vandaan komt, maar vermoedens zijn er wel: het zorginfarct.