In tijdslot is slot geen sluiting maar een opening

De transformatie naar de anderhalvemetersamenleving heeft ertoe geleid dat het woord tijdslot wat vaker opduikt dan voorheen. Wie voortaan een tafeltje in een restaurant reserveert of een bezoek aan de dierentuin plant, krijgt alleen nog toegang met een tijdslot.

Ook in het openbaar vervoer worden tijdslots (géén tijdsloten!) ingevoerd. Zo schreef Trouw afgelopen zaterdag dat ‘studenten wordt geadviseerd de spits te mijden. Ook zou er gesproken worden over een reistijdslot tussen 11 en 15 uur.’

Het verbaast me niets als sommige lezers nu ten onrechte in de veronderstelling verkeren dat studenten niet tussen 11 en 15 uur met de trein mogen reizen. Dat is dan het gevolg van een misinterpretatie van (reis)tijdslot.

Niet etymologisch verwant aan timeslot

In feite zijn er twee woorden tijdslot in onze taal. Het ene woord is een samenstelling van tijd en slot en verwijst naar een slot dat op een bepaalde tijd of met een vertraging geopend kan worden. Het andere woord tijdslot is een vertaling van het Engelse timeslot en verwijst naar een opening tussen perioden dat iets gesloten is: een periode waarin een deel van het luchtruim open is voor een vliegtuig of waarin een locatie (of de trein) geopend is voor een specifieke groep.

Het aan het Engels ontleende woord tijdslot heeft niets te maken met ons oude vertrouwde woord slot en is ook niet etymologisch verwant met sluiten. De oorspronkelijke betekenis van het Engelse woord slot is namelijk holte, gleuf, groef en vervolgens opening. Het Engels heeft slot ontleend aan esclot (hoefafdruk van een paard of hert) in het Oud-Frans.

Je treft dit woord ook aan in slotmachine (gokautomaat, trekkast). Daarin verwijst slot naar de gleuf waar je een munt in gooit. Als de casino’s later dit jaar weer opengaan, zul je als bezoeker misschien wel een tijdslot krijgen om je munten in een slotmachine te kunnen kwijtspelen.

In de rubriek Taal worden grammaticale geschillen, etymologische enigma’s en andere taaltwijfels voor u opgehelderd door Peter-Arno Coppen en Ton den Boon. Ook een taalvraag? Mail naar p.a.coppen@let.ru.nl of tdb@taalbank.nl.